عسل شبدر

عسل شبدر یکی از محبوب ترین عسل های دنیاست و در ایالات متحده به طور گسترده استفاده می شود. رنگ عسل شبدر بسته به محل و منبع، از سفید تا کهربای بسیار روشن متفاوت است و عطر و طعم لطیف و ملایمی دارد.

کلمه شبدر احتمالاً از کلایواز آلمانی قدیمی گرفته شده است که به چسبندگی شیره شبدر یا عسل تولید شده توسط آن اشاره دارد. 

شبدر چیست؟

مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای خانواده لگومینوز (Leguminous) یا بقولات در مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر علوفه‌ای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دام‌ نقش بسزایی دارند. شبدرها گیاهی سه برگچه‌ای اند و به همین خاطر اسم علمی آنها از دو کلمه لاتین "Tria" به معنی سه و "Folia" به معنی سه بر گچه‌ای گرفته شده‌است. تعداد گونه‌های شبدر در دنیا حدود ۳۰۰ گونه ذکر شده که از این تعداد ۲۵ گونه از نظر کشاورزی مهم است که از این تعداد فقط ۹ گونه آنها از جمله شبدر زیر زمینی به صورت تجارتی کشت می‌شوند. بیشترین پراکنش شبدرها در منطقه مدیترانه است، به طوری که در منطقه اورآسیا ۱۶۰–۱۵۰ گونه، آمریکا ۶۵–۶۰ گونه و در آفریقا ۳۰–۲۵ گونه گزارش شده‌است. بر اساس تحقیقات بانک ژن گیاهی و ذخایر توارثی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تعداد گونه‌های تاکنون شناخته شده شبدر در ایران حدود ۵۴ گونه‌است که از این تعداد دو گونه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrium) به صورت وسیع کشت می‌شوند

ویژگی های شبدر:

· یک گیاه علفی چند ساله ، دوساله یا کوتاه مدت است.

· آزادانه رشد می کند ، پس از مورب های مکرر دوباره به سمت بالا شلیک می شود
· محصول زیادی تولید می کند.
· در طیف وسیعی از خاک و آب و هوا رشد می کند. و مناسب برای مرتع یا کمپوست سبز است. در بسیاری از مناطق جهان ، مردم از شبدر برای کنترل فرسایش در حاشیه و تپه ها استفاده می کنند ، زیرا ریشه آن خوب است و خاک را نگه می دارد. این گیاه می تواند در بیشتر مناطق رشد کند ، نگهداری آن گران نیست.

مقدار زیادی شهد تولید می کند بنابراین به طور طبیعی زنبورهای عسل را به خود جلب می کند.

· برای دام بسیار مغذی است.
· نیتروژن را تثبیت می کند و نیاز به کودهای مصنوعی را کاهش می دهد. ریشه های شبدر حاوی کلنی های باکتری است که رشد کوچکی به نام گره ایجاد می کند. در داخل گره ها ، باکتری ها ازت اتمسفر را با هیدروژن ترکیب می کنند و آمونیاک و با اکسیژن تشکیل نیترات می دهند. این مواد توسط گیاه شبدر برای تشکیل پروتئین استفاده می شود. این فرآیند " تثبیت نیتروژن " نامیده می شود .
· گیاه شبدر از تمام نیترات ها و آمونیاک استفاده نمی کند و مقدار زیادی برای غنی سازی خاک باقی مانده است. کاشت شبدر در مزرعه می تواند خاک را غنی تر کند. غالباً گیاهان در زیر شخم زده می شوند تا خاک را غنی سازی کنند ، اما بیشتر به عنوان "کود سبز" شناخته می شود .

انواع شبدر

در میان 300 گونه ، برخی بیشتر شناخته شده و برای تولید عسل مورد استفاده قرار می گیرند:

• شبدر سفید :

شبدر سفید اصولا گیاهی است دائمی ولی در بعضی مناطق از آن به عنوان گیاه علوفه‌ای زمستانه‌ی یکساله استفاده می‌نمایند. یکی از مزایای سهم این نبات امکان کاشت مخلوط آن با بذر چمن‌های معمولی است. در مناطقی که احداث چراگاه‌های مصنوعی متداول می‌باشد و یا در مناطق خشکی مانند ایران که دارای چراگاه های طبیعی و تنگ می‌باشد اغلب این گیاه در بین سایر نباتات چراگاه خودنمایی می‌کند که با میل توسط احشام خورده می‌شود. البته گذشته از مصرف شاخ و برگ آن به عنوان تعلیف، گل‌آذین آن هم خوشخوراکی خاصی برای رمه‌ها دارد ولی گوسفندان زیاد علاقه‌ای به خوردن آن ندارند. این نبات می‌تواند در مواقع بحرانی گرم سال منبع خوبی برای زنبوران عسل باشد و در برنامه‌ی کاشت مخلوط هم این گیاه را می‌توان وارد کرد.

انواع بیشتر شبدر سفید به نام لادینو در مراتع مفید است.

• شبدر Alsike یا سوئدی :

شبیه شبدر سفید است با این تفاوت که گلهای صورتی دارد. به خوبی با آب و هوای خنک و مرطوب سازگار است و برای غنی سازی خاک بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این یک گیاه چند ساله  دو فوت (60 سانتی متر) قد دارد.

•  شبدر قرمز: 

 این شبدر علفزار است که به طور گسترده رشد می کند و همچنین برای تغذیه و کود سبز استفاده می شود. گیاه چند ساله است و ارتفاع آن به دو فوت (60 سانتی متر) می رسد. برگچه ممکن است در نوک آن شکاف خورده و دارای یک لکه یا نوار به رنگ روشن باشند. این گلها در سرهای بزرگ و کشیده و بنفش-گل سرخی شکوفا می شوند.

یک افسانه آلمانی می گوید که خداوند مهربان اراده کرد که زنبورها ، مانند مردان ، روز یکشنبه از کار خود استراحت کنند. اما زنبورها با غیرت بیش از حد خود ، این دستور را که وسوسه جمع شدن شهد فراوان شبدر سرخ شده را نادیده گرفتند. به عنوان مجازات ، خداوند شکوفه های این گل را برای زنبورهای عسل بست و شهد را برای آنها غیرقابل دسترس کرد. علم می گوید این به دلیل لوله تاج بلند گل و خرطوم کوتاه زنبور عسل است که قادر به رسیدن به شهد پایین آن نیست. به همین دلیل ، عملکرد عسل شبدر قرمز معمولاً کم است. زنبور عسل تنها حشره شناخته شده ای است که می تواند به فنجان های شهد نشسته در شبدر قرمز برسد و همچنین شکوفه ها را گرده افشانی می کند - این واقعیت برای تولید بذر لازم است. به همین دلیل ، در استرالیا ، شبدر قرمز قادر به تولید بذر نبود تا اینکه زنبورهای عسل به این کشور آورده شدند.

• شبدر لاکی یا زرشکی یا شبدر ایتالیایی:  گیاهی است یک ساله که برای اصلاح علوفه و خاک تهیه می شود. ارتفاع گیاه نزدیک به سه فوت (90 سانتی متر) می رسد. سر گلها سرمه ای و برگها گوه ای شکل و دندانه دار است. شبدر لاکی در مراتع، تولید علوفه خشک و اصلاح خاک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مناطق گرم کشت آن به صورت یک ساله زمستانه و در مناطق سرد به صورت یک ساله تابستانه رایج است. در نواحی گرم آمریکا این گیاه بیشتر از سایر بقولات زمستانه یک ساله، کشت می‌شود.

انواع دیگر شبدر:

· زیگزاگ ، یا شبدر گاوی، گیاهی کوتاه با ساقه های زیگزاگ است. سر گلها بنفش سیر است ، اما برگها مانند برگ شبدر قرمز لکه دار نیستند.

· برسیم یا شبدر مصری در مناطق خشک غرب و جنوب غربی به منظور بهبود خاک کاشته می شود. سر آن گلهای سفید یا زرد است و ارتفاع آن به دو فوت (60 سانتی متر) می رسد.
چندین گیاه دیگر از خانواده بقولات شبدر نامیده می شود.
· ملیوت ، یا شبدر شیرین ، بلند و بوته ای ، دارای سرهای گل باریک و بلند است.

· برخی از انواع یونجه ، به ویژه داروی لکه دار ، شبدر نامیده می شود.
· شبدر بوش یا لسپیدزا در خاک فقیرنشین رشد می کند.
· شبدرهای چمن زاد بومی غرب است و بعضی اوقات در باغ های صخره ای پرورش می یابد.

با این وجود ، همه آنها از یک خانواده نخود فرنگی حبوبات ، Fabaceae هستند ، که شامل بسیاری از گیاهان عسل عالی است. گیاه عسل دیگری که در خانواده شبدر قرار نمی گیرد ، گیاه شبدر مکزیکی ( Richardia )

عسل شبدر چگونه است؟

عسل شبدر را می توان از شبدر سفید ، شبدر alsike ، شبدر قرمز و شبدر زرشکی تولید کرد . محصولات کشاورزی وجود دارد اما همچنان در نقاطی گونه وحشی وجود دارد که شبدر به صورت وحشی رشد می کند. عسل را می توان از هر دو نوع تولید کرد. عسل شبدر کاملاً تک گل نیست ، زیرا گیاهان زیادی در کنار آنها به راحتی رشد می کنند و زنبورهای عسل نیز شهد از آنها جمع می کنند. اما اکثریت آن از شهد شبدر ساخته شده است.

ویژگی های عسل شبدر:

· این ماده به رنگ ملایم بسته به کهربای سبک بسته به محل برداشت آن تمایل دارد.
· عطر و بوی آن لطیف ، شیرین و گلدار با نشانه هایی از علف یا یونجه تازه بریده شده است. حاوی دارچین و آلو تند است.
· طعم آن تمیز ، ملایم و بسیار شیرین است که در دهان ماندگار می شود.
· به سرعت متبلور شده و به یک توده سفید ریز دانه ریز تبدیل می شود. به همین دلیل اغلب شکرک  می زند.

ایالات متحده ، کانادا و نیوزیلند از بزرگترین تولید کنندگان عسل شبدر در جهان هستند.

در ایالات متحده عسل شبدر بیشترین تولید را در مقایسه با سایر عسل های طعم دار دارد.

در نیوزیلند عسل شبدر رایج ترین نوع عسل است. مخلوط علف شبدر و چاودار با عملکرد علوفه زیاد و تثبیت نیتروژن طبیعی برای حاصلخیزی خاک در مراتع مسلط هستند. اخیراً ، لبنیات به بخش قابل توجهی از صحنه های روستایی نیوزیلند تبدیل شده است و شبدر یکی از اجزای اصلی مراتع در گاوداری های پیشرو لبنیات است که در آن نیاز به کودهای مصنوعی را با اثر کربن زیاد خود به حداقل می رساند.

فواید سلامتی عسل شبدر

عسل شبدر : ضد عفونی کننده، ادرارآور، ضد اسهال و خلط آور است. به دلیل این خواص در موارد زیر استفاده می شود: احتباس مایعات ، اسهال ، عفونت های تنفسی ویروسی ، آنفلوانزا. همچنین ، عسل شبدر قرمز به رفع کمبود کلسیم در استخوان ها کمک می کند. عسل شبدر سفید عمدتا به عنوان خلط آور استفاده می شود.عسل شبدر که برای شیرین سازی هر نوع چای استفاده می شود ، اثر درمانی آن را افزایش می دهد.

به طور کلی خواص عسل عبارتند از :

• تقویت مغز و اعصاب
• تقویت حافظه
• انرژی زا و نشاط آور
• رفع و بهبود تشویش
• بهبود سرفه و گلو درد
• ضد میکروب ، باکتری ، قارچ و عفونت
• تقویت کننده و بهبود دهنده انواع درد و ناراحتی روده
• تقویت بینایی
• بهبود ناراحتی های تنفسی
• بهبود تنگی نفس و آسم
• موثر در بهبود و درمان دیابت
• بهبود عادت ماهیانه دردناک

امیدواریم از مطالب تهیه شده بهره مند شده باشید. منتظر نظرات و پیشنهادات سازنده شما هستم. لطفا نظرات سازنده خود را برای ما در این پست بگذارید.

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.

منابع:

https://healthywithhoney.com/clover-honey

https://en.wikipedia.org/wiki/Clover

https://www.honeytraveler.com/single-flower-honey/clover-honey/

ttps://health.howstuffworks.com/wellness/natural-medicine/herbal-remedies/red-clover-herbal-remedies.htm