خواص گیاه آویشن

معرفی کلی گیاه آویشن

آویشن گیاهی است که ممکن است هر روز از آن استفاده کنیم، ولی آیا می دانید که آویشن یکی از قدیمی‌ترین و مفیدترین گیاهان دنیاست؟ آویشن، از خانواده نعناع بوده، بیش از 2500 سال است که توسط انسان‌ها کشت و برداشت می‌شود. این گیاه کوچک و خوشبو، نه تنها مزه و عطر غذاهای ما را بهبود می‌بخشد، بلکه دارای خواص درمانی و آرایشی فوق‌العاده‌ای است. در این پست وبلاگ، به معرفی کلی گیاه آویشن می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که چگونه می‌توانید از آن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی بهره ببرید. همچنین، به شما چند نکته و راز برای استفاده بهینه از آویشن می‌گوییم که شاید قبلا نشنیده باشید. پس با ما همراه باشید تا با گیاه آویشن بیشتر آشنا شوید.

آویشن در گویش‌های مختلف ایرانی

برای آن که با همدیگر به یک درک مشترک برسیم ابتدا نام‌های محلی آویشن را برای شما آورده‌ایم. آویشن در ایران نیز به نام‌های مختلفی شناخته می شود. اینها، برخی از نام‌های محلی آویشن در ایران است:

• در زبان گزی (گزبُرخوار): اوشنوم
• در زبان کردی کرمانشاهی: هه زوه
• در سایر مناطق کردزبان: آنخ، اَزوِه، ازبوله، هه زوه
• در زبان بهبهانی: اوریشمک
• در زبان ترکی: کهلیک اوتو
• در زبان لری: اوشوم، اِزبوئه
• در زبان لری بهمئی: گلوفته
• در زبان مردم رودبار استان گیلان: پلنگ مشک
• در زبان کرمانجی: آنخ
• در زبان لری دشمنزیاری کهگیلویه: اوریشُم

گیاهشناسی آویشن

آویشن با نام علمی Thyme vulgaris بوته‌ای دائمی و همیشه سبز با ساقه‌ای به طور کلی راست است. برگ‌ها به صورت حلقه‌هایی در اطراف ساقه، همیشه سبز و ساده قرار گرفته‌اند (1). شکلی بیضی شکل، بافت ظریف و رایحه دلپذیری دارند. آنها عمدتاً بخش خوراکی انسان را تشکیل می دهند. گل‌های آن از نوع گرزن(گل‌آذین محدود)، به رنگ ارغوانی و سفید، دوجنسی و دو لبه با کاسه گل غده‌ای کرکدار هستند که رایحه‌ای مطبوع دارند. شکوفه دادن آنها در بهار و تابستان رخ می دهد (2). T. vulgaris سرعت رشد متوسطی دارد. در زمان بلوغ ارتفاع آن به 5/0 تا 1 متر می رسد و به صورت پوشش سبز روی زمین بین 5/0 تا 1 متر و گاهی 15 متر پخش می شود. 2 تا 5 سال طول می کشد تا به حداکثر ارتفاع خود برسد (1). می تواند یخبندان و خشکسالی و محیط‌های فقیر و شور را تحمل کند. در خاک‌های لومی و شنی  دارای pH خنثی و قلیاییزندگی می‌کند.

طبع آویشن

در طب سنتی، طبع آویشن گرم و خشک است. این بدان معناست که مصرف آویشن می‌تواند برای افراد با طبع سرد و تر مفید باشد. آویشن می‌تواند به کاهش غلظت خون، تقویت سیستم ایمنی، و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند. با این حال، افراد با طبع گرم و خشک باید از مصرف بیش از حد آویشن خودداری کنند، زیرا ممکن است باعث بروز عوارض جانبی مانند سرگیجه، سردرد، و تشنج شود. مصرف بیش از اندازه آن برای افراد دارای طبیعت صفراوی (دارای مزاج گرم و خشک) توصیه نمی‌شود.

چرا آویشن خواص دارویی دارد؟

شاید ما خیلی آویشن را به کرات استفاده کرده باشیم ولی از ترکیباتی که در آن وجود دارد بی اطلاع باشیم آویشن، یکی از اعضای خانواده نعناع، ​​ارزش دارویی خود را مدیون روغن فرار یا اسانس آن است که معمولاً در غلظت های حدود 1 درصد از برگ های خشک یافت می‌شود. نشان داده شده است که روغن آویشن دارای خواص ضد اسپاسم، خلط آور و ضد نفخ است و به طور سنتی برای تسکین درد پوسیدگی دندان استفاده می شود.

ساختار شیمیایی تیمول ماده کریستالی سفیدرنگی که از آویشن به دست می‌آید.

کاسپار نویمان، شیمیدان آلمانی، روغن آویشن را در سال 1719 کشف کرد. در مغازه‌های داروسازی به عنوان "روغن اریگانوم" فروخته می شد. در سال 1853، یک شیمیدان فرانسوی این ماده را "تیمول" نامید، نامی که امروزه با آن شناخته می‌شود. هر دو روغن آویشن و تیمول از سال 1880 تا 1947 در فارماکوپیا ایالات متحده فهرست شده بودند. در طول جنگ جهانی اول، تیمول به طور گسترده به عنوان یک ضد عفونی کننده استفاده می شد.

تیمول هنوز به صورت تجاری استفاده می شود، به ویژه در داروهای ضد قارچی پوست، اما به شکل خالص آن بسیار سمی و تحریک کننده است. امروزه این ماده در تعدادی از دهانشویه‌ها، محصولات دندانپزشکی و موضعی مانند لیسترین و ویک راب  استفاده می‌شود. تیمول دیگر از روغن آویشن استخراج نمی‌شود، اما به صورت مصنوعی از پایه منتول ساخته می شود. تیمول همچنین در عطرها به‌عنوان «نوت خشک» برای ترکیبات اسطوخودوس و در عطرهای مردانه استفاده شده است. این ماده به عنوان یک عامل ضد کپک و ضد کپک برای کاغذها، وسیله ای برای حفظ نمونه های تشریحی و یک عنصر در مایعات مومیایی کردن پیشنهاد شده است.

جدول ارزش غذایی آویشن در صد گرم 

موارد استفاده آویشن

آویشن یکی از گیاهان معطر و مفید است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. برخی از روش‌های استفاده از آویشن در صنایع مختلف عبارتند از:

در صنعت غذایی، از آویشن به عنوان طعم‌دهنده، نگهدارنده و آنتی‌اکسیدان استفاده می‌شود. می‌توانید از پودر آویشن، چای آویشن، عرق آویشن یا روغن آویشن در انواع غذاها، نوشیدنی‌ها، سالادها، ترشی‌ها و لبنیات استفاده کنید.

در صنعت دارویی، از آویشن به عنوان داروی گیاهی، پماد، شربت، قرص و کپسول استفاده می‌شود. آویشن دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ، ضد التهاب، ضد اسپاسم، بادشکن، خلط‌آور، مقوی مغز و اعصاب، تسکین‌دهنده درد و درمان‌کننده بسیاری از بیماری‌ها مانند سرماخوردگی، سیاه‌سرفه، آسم، دل‌پیچه، اسهال، سنگ مثانه، رماتیسم و زخم است.

در صنعت بهداشتی و آرایشی، از آویشن به عنوان ماده اولیه برای تهیه کرم، لوسیون، عطر، خمیر دندان، دهان‌شویه، شامپو، صابون و ماسک استفاده می‌شود. آویشن دارای خواص ضد عفونی‌کننده، ضد رماتیسم، ضد کرم، ضد ریزش مو، ضد آکنه و اگزما، مرطوب‌کننده و نرم‌کننده پوست است.

خواص درمانی گیاه آویشن

آویشن یک گیاه دارویی با خواص درمانی فراوان است که از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این گیاه حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، ضدباکتریایی، ضدقارچی، ضدعفونی‌کننده، خلط‌آور، آرام‌بخش، و ضداسپاسم است که به بهبود بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند.

برگ‌های شفابخش آویشن خوش عطر و پرخاصیت.

گیاه آویشن سرشار از ویتامین‌های مفیدی، چون A و C و عناصری مهمی، چون پتاسیم، آهن، کلسیم، منگنز، منیزیم و سلنیوم است. علاوه بر این آویشن دارای آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی، چون لوتئین، زاکستین و تیمونین است. در بین ترکیبات این گیاه دارویی دو ماده ارزشمند به نام "تیمول" و "کارواکرول" به چشم می‌خورد که خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی بالایی دارند.

اگر دوست دارید سالم بمانید و تجربه‌ای به یادماندنی از عسل طبیعی داشته باشیم لیست عسل‌های ما را ببینید. هم اکنون خرید می‌کنم.

مفید برای فشار خون بالا

به طور کلی مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم، پتاسیم و کلسیم در بهبود فشار خون بالا موثر است. محققان دانشگاه بلگراد صربستان دریافتند که عصاره به دست آمده از گیاه آویشنِ وحشی به نام "Thymus linearis Benth" باعث کاهش فشار خون در آزمایشات روی موش‌ها می‌شود. موش‌ها به روش مشابه با انسان به فشار خون بالا و تاثیر گیاه آویشن واکنش نشان می‌دهند. آویشن سطح کلسترول خون را نیز تنظیم می‌کند. بهتر است به جای نمک از پودر آویشن روی غذا استفاده کنیم.

بهبود فشار خون با مصرف آویشن.

درمان سرفه و گلودرد با آویشن

آویشن گیاهی اثبات شده برای درمان سرفه، گلودرد، برونشیت، لانژیت، تنگی‌نفس و سرماخوردگی است. این گیاهِ خلط‌آور می‌تواند عفونت‌های ناشی از تجمع سرماخوردگی و آنفولانزا را از مجاری تنفسی و گلو پاک کند. استفاده از دمنوش یا جوشانده برگ‌های خشک آویشن روزانه دو مرتبه در هنگام بیماری در رفع سرفه و گلودرد موثر است. از این گیاه فرآورده‌های دارویی مختلفی ساخته شده که سازمان نظارت بر امور دارویی وزارت بهداشت نیز آن‌ها را تایید کرده است. ازجمله شربت‌های توسیان، تیمیان، تیمکس، برونکوباریج و برونکوتیدی از فنل‌ها و فلانوئید‌های موجود در عصاره گیاه آویشن است.

آویشن داروی گیاهی بی ضرر و مسلم ضد سرفه.

درمان نفخ و دل درد

گیاه دارویی آویشن درد، ورم و نفخ معده را از بین می‌برد. این گیاه فرآیند هضم را بهبود می‌بخشد. مصرف منظم آویشن در کاهش علائم سندروم روده تحریک‌پذیر موثر است. برخی از پودر آویشن به همراه نعنا یا پونه بر روی ماست استفاده می‌کنند. این شیوه برای درمان نفخ معده بسیار موثر است.

رفع دردهای شکمی با گیاه شفابخش آویشن.

رفع اگزما با روغن آویشن

گیاه آویشن یکی از مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین گیاهان دارویی در ایران است که خواص ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ دارد.

مشکلات پوستی و اگزما امروز در سراسر جهان شایع است. یک تیم تحقیقاتی در دانشگاه آدیس‌آبابا اتیوپی مطالعه‌ای برای ارزیابی مزایای درمانی اسانس گیاه آویشن برای ضایعات مشابه اگزما انجام دادند. نتایج آزمایش نشان داد که حدود 66 درصد از افرادی که از اسانس گیاه ضد قارچ آویشن استفاده کرده بودند، بهبود یافتند.

کمک به بهبود اگزما و حساسیت پوستی با آویشن- ماده موثره داروهای ضداگزما.

تقویت سیستم ایمنی بدن

آویشن دارای ویتامین‌های C، E، B، A، پتاسیم، آهن، کلسیم، منگنز، فسفر، منیزیم و سلنیوم است. همچنین این گیاه آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی دارد که می‌تواند سپری در برابر انواع بیماری‌ها به‌خصوص سرماخوردگی و آنفولانزا باشد. امروز فرآورده‌های مختلفی از گیاه آویشن تولید شده است. ازجمله این فرآورده‌ها می‌توان به: روغن، عرق، چای کیسه‌ای و شربت یا عصاره آویشن اشاره کرد.

تقویت سیستم ایمنی با آویشن- خود را با آویشن قوی کنید.

درمان قارچ پوستی با آویشن

قارچ پوستی نوعی التهاب شدید در پوست است که عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند. با شستشو محل قارچ با دمنوش یا عرق گیاه آویشن یا استفاده از روغن آویشن بر روی محل بیماری می‌توان از شدت و گسترش قارچ جلوگیری کرد. علاوه بر این خواص ضد‌التهابی گیاه آویشن اثبات شده است و در درمان التهابات پوستی موثر می‌باشد.

درمان قارچ‌های پوستی با آویشن

گیاه آویشن ضد باکتری قوی

کارواکرول ترکیب ضد میکروبی قدرتمندی است که باعث از بین رفتن باکتری‌های مضر و بیماری‌زا می‌شود و خطر ابتلا به اسهال، استفراغ و حتی نارسایی کلیه را کاهش می‌دهد. این ترکیب فنولی موجب افزایش نفوذپذیری غشای سلولی باکتری، بر هم خوردن تعادل یونی دو طرف غشا و درنهایت به تخریب غشای سلولی باکتری منجر می‌شود.

خواص آنتی‌باکتریال آویشن راهی برای مبارزه با باکتری‌های بیماری‌زا

بهبود خلق و خوی با گیاه آویشن

عصاره و اسانس گیاه آویشن امروز در رایحه درمانی یا آروماتراپی بسیار کاربرد دارد. این کاربرد به دلیل وجود نوعی ترکیب فعال در آویشن به نام کارواکرول است. محققان در سال 2013 پی بردند که کارواکرول فعالیت‌های نورنی در مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب تقویت حس آرامش و مثبت در ذهن انسان می‌شود. استفاده مداوم به شیوه خوراکی یا رایحه‌درمانی در بهبود خلق و خو موثر است.

خلق و خوی خود را با آویشن بهبود بخشید

آویشن برای رفع آکنه

طی تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه متروپولیتن لندن نقش آویشن در درمان ضایعات التهابی آکنه مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق پس از قرار دادن عصاره گیاه آویشن بر روی آکنه‌ها به نابودی باکتری‌های موثر در بروز جوش‌های پوستی پی بردند. به گزارش فرارو، یکی از علل اصلی ایجاد جوش بر روی پوست تجمع چربی و مساعد شدن رشد باکتری به نام "کورینه باکتریوم آکنه" است. همان‌گونه که مطرح شد، گیاه آویشن دارای ترکیبات قوی ضد‌باکتریایی است؛ درنتیجه برای رفع انواع جوش‌های پوستی موثر است. برای این منظور از بخور آویشن استفاده کنید.

 

آویشن کمک کننده در بهبود آکنه و پوستی شفاف

تسکین درد‌های عضلانی و روماتیسم

در طب سنتی گیاه آویشن طبعی گرم و خشک دارد؛ در نتیجه توصیه می‌شود که اگر از درد مفاصل، نقرس، التهاب مفصل‌ها و درد سیاتیک رنج می‌برید، از چای یا دمنوش آویشن به شکل خوراکی و از روغن یا اسانس این گیاه به صورت مالشی بهره ببرید. همچنین حمام آویشن برای مبتلایان به درد‌های عضلانی، مفصلی و روماتیسمی توصیه می‌شود.

آویشن ماده‌ای برای بهبود درد و تنش‌های عضلانی

خواص دیگر گیاه آویشن

آویشن برای پیشگیری از سرطان، نارسایی کبد، بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های رحم و آسم مفید است. از این گیاه دارویی برای درمان درد دندان، کاهش اشتها، کاهش درد قاعدگی و رفع بوی بد دهان استفاده می‌شود.

خواص چای آویشن

چای آویشن از جمله نوشیدنی هایی است که خواص زیادی دارد:

•  کاهش گرفتگی های دوران قاعدگی 
• بهبود سوء هاضمه
• آرام بخش و خواب آور
• ضدعفونی کننده 
• مقوی سیستم ایمنی
• کمک به درمان بیماری های تنفسی

این چای در افرادی که به نعناع حساسیت دارند توصیه نمی شود.

عسل آویشن

عسل آویشن هم یکی از انواع عسل تک‌گله است که از گل‌های نعناعی آویشن تهیه می‌شود. این عسل دارای رنگ کهربایی، رایحه شدید و طعم شیرین و ماندگار است. عسل آویشن دارای خواص درمانی و آرایشی فوق‌العاده‌ای است.

برای اطلاعات بیشتر درباره عسل آویشن پست عسل آویشن، خواص، فواید، ترکیبات را مطالعه کنید.

عوارض استفاده بیش از حد گیاه آویشن

گیاه آویشن در مواردی که برای استفاده عادی یا درمانی مصرف شود، فاقد عوارض و ایمن است. اما ممکن است استفاده از فرآورده‌های این گیاه در برخی افراد ایجاد آلرژی و حساسیت کند. ماده تیمول موجود در گیاه آویشن ممکن است باعث کاهش ضربان قلب، افت دمای بدن، بروز حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، سردرد و تاخیر در روند انعقاد خون شود. همچنین استفاده بیش از حد دمنوش آویشن موجب یبوست خواهد شد.