عسل کنار

عسل کنار  یکی از بهترین عسل های طبی جهان بوده که مملو از مواد مغذی و آنتی اکسیدان های فراوان است. همه ما برگ درخت کنار را به درخت سدر را به خاطر شامپوی تقویت کننده مو می شناسیم. سدر درخت دیگری است و از خانواده مخرویان و لیکن برگ درخت کنار دارای خواص تقویتی برگ های خود در ترمیم و حفظ شادابی مو می باشد. و از سوی دیگر، دارای گل های پرشهدی است که به عنوان غول شهد معروف است. این عسل طبیعی غنی برای کمک به  درمان بسیاری از بیماری ها، ناهنجاری ها و مشکلات بهداشتی شناخته شده است. عسل کنار یک عسل تک گلی است که  منحصراً از شهد درخت کنار وحشی  به دست می‌آید .

این درخت کهنسال بدون کشت در کوه های دورافتاده مناطق ساحلی، بیابانی و نیمه بیابانی در مناطق قبایلی پاکستان و افغانستان، جنوب ایران، شرق یمن و کشورهای مختلف خاورمیانه رشد می کند. 

عسل کنار چگونه تولید می شود؟

کلاً عسل با پرواز زنبور عسل بر فراز گل های درختان و بوته ها به ویژه درختان کنار به دست می آید. تولید عسل معمولاً در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز در استان های جنوبی به ویژه استان بوشهر است. زنبورهای عسل این شهد را در معده دوم خود -عسلدان - کمی غلیظ کرده و کمی آنزیم به آن اضافه می کند. سپس این شهد و گرده را به کندو منتقل کرده و در خانه های شش ضلعی خالی می کند. کار اصلی از اینجا شروع می شود.

یکی از بدیع ترین و شگفت انگیزترین راه های  نگهداری مواد غذایی در طبیعت! زنبورهای مقیم کندو با بال زدن و فرآوری مجدد، این مایع را غلیظ و پرخاصیت تر می کنند. پس از کاهش رطوبت عسل و افزودن آنزیم های عسل، تعدادی از زنبورها، یک لایه نازک بر روی این حجره های شش ضلعی ترشح می کنند. و در واقع آن را همانند کنسرو، می پوشانند. پس از گذشتن مدت زمانی حدود دو تا سه هفته این عسل به اصطلاح می رسد. سپس ما این عسل های آماده را از کندو برداشت کرده و به کارگاه منتقل می کنیم. پس از برداشتن لایه مومی با پولک تراش در دستگاه گریز از مرکز گذاشته و عسل را در ظروف بهداشتی و تمیز بسته بندی می کنیم.

نکته مهم: ما هیچ ماده ای به آن اضافه نمی کنیم. هر چه هست همان چیزی است که زنبور از گل ها دریافت کرده و تبدیل به عسل کرده است. 

خواص عسل کنار چیست؟

در کتب و مقالات مختلف خواص متعددی برای این عسل نوشته شده است. لیکن این عسل همانند سایر عسل های دنیا یک غذای پر انژری و مقوی بدن است. به طور کلی عسل ها بیش از 80 درصد کربوهیدرات دارند که سرشار از انرژی با قابلیت هضم بالا هستند. سه تا چهار درصد هم پروتئین دارند که از منشاء شهد گل یا آنزیم های زنبور عسل می باشد، کمی هم ترکیبات پلی فنلی دارد و الی ما شاء الله ترکیبات دیگر که علاقمندان می توانند به مقاله (پروتئین های عسل) مراجعه فرمایند. 

خاصیت ضدباکتریایی و ضد میکروبی

عسل مانیوکا یکی از عسل های معروف دنیا در عرصه پزشکی است. در پژوهشی دردانشگاه اوتاوا عسل سدر 73 درصد در از بین بردن باکتری MRSA موثر بود، در حالی که عسل مانیوکا 63 درصد در از بین بردن آن موثر بود. این باکتری در مقابل آنتی بیوتیک ها مقاوم شده و بیماری خطرناکی را رقم می زند. البته هنگامی که در برابر سویه دیگری از باکتری، آزمایش شد. عسل سدر 63 درصد و عسل مانوکا 82 درصد مؤثر بودند(*).

جالب اینکه این عسل ها هر کدام در نقاط بسیار دورتری نسبت به هم تولید می شوند. این دو عسل از گرانترین عسل های دنیا هستند.

آیا عسل کنار برای صورت خوب است؟

ضد باکتری است و برای التیام زخم ها و همچنین عفونت های باکتریایی و قارچی از جمله کرم حلقوی و آکنه باکتریایی عالی است زمانی که این عسل و دارچین به عنوان ماسک شبانه استفاده شود، اشکال مختلف آکنه مانند جوش های سرسیاه، آکنه کیستیک و حتی جوش را از بین می برد.

آیا عسل کنار باعث تقویت نیروی جنسی می شود؟

از دیگر خواص عسل کنار که در مورد آن ادعا شده است، تقویت نیروی جنسی است. گفته شده است که اگر عسل کنار و دانه‌ هویج با هم ترکیب شود، برانگیزاننده‌ خوبی می‌ شود. یا البته ترکیبات دیگر نیز  همین اثررا دارند: مغزهای مغذی، جینسنگ و دیگر گیاهان دارویی. ادعا شده است این ترکیبات بدون هیچ عوارضی بهتر از قرص های ویاگرا عمل می‌ کنند.

سایر فواید درخت کنار

برگ های کنار که سرشار از کلسیم، آهن و منیزیم هستند، دارای اثر درمانی هستند که با بسیاری از بیماری ها مبارزه می کند خواص ضد التهابی و ضد عفونی قوی آنها در ساخت ضدعفونی کننده های طبیعی زخم استفاده می شود در حالی که روغن استخراج شده از رزین برای دئودورانت ها استفاده می شود.

به طور کلی عسل کُنار به عنوان تقویت کننده و محرک قوای جنسی، مقوی مغز و اعصاب، تقویت حافظه، انرژی زا و نشاط آور، تقویت کننده و بهبود ضعف بدن، پیشگیری و درمان سرطان، بهبود گرفتگی عروق، برطرف کننده انگل و کرم روده و معده، بهبود کمر درد، بهبود و درمان کم خونی، دارای پروتئین هیدرولیزی، مرهم سوختگی، تقویت کننده موی سر، کاهش حرارت بدن، تب بر، رفع عطش، بهبود آبله، بهبود سرخچه، تسریع در رشد کودکان و ... شناخته می شود.

سوال مهم ساکارز عسل چقدر است؟ چرا ساکارز عسل کنار بیشتر از سایر عسل هاست؟

یکی از مورد بحث‌ترین ویژگی های عسل کنار ساکارز آن است. به طور کلی ساکارز عسل طبیعی باید کمتر از 5 درصد باشد. این در حالی است که ساکارز عسل کنار طبیعی و خالص در بین عسل ها یک استثنا است و معمولا بیشتر از 5 درصد است. باید به این نکته توجه شود که بالا بودن ساکاروز عسل کنار نشانه بی کیفیت بودن این عسل نیست، بلکه عسل کنار به صورت طبیعی ساکارز بالایی دارد و این به خاطر منبع شهد این عسل، یعنی شکوفه‌های درخت کنار است که ساکارز بالایی در شهد آن وجود دارد.پس کیفیت عسل کنار را نباید با ساکارز آن سنجید و باید فاکتور‌های دیگری مانند پرولین، دیاستاز، HMF را مد نظر قرار داد. ساکارز عسل کنار تازه برداشت معمولا بین 7 تا 14 است که به مرور زمان و با گذشت یک یا دو ماه ساکارز آن کاهش پیدا می‌کند.

رنگ عسل کنار

به طور کلی عسل کنار رنگ های مختلفی دارد که به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. عسل کنار به رنگ‌های سبز لجنی، قهوه‌ای و عقیقی دیده می‌شود.

نوع زیرگونه درخت کنار : اولین و مهمترین مورد، نوع زیرگونه درخت کنار و سایر گیاهانی است که زنبورستان در مجاورت آن قرار دارد. درخت کنار بیش از 40 زیر گونه‌ی مختلف دارد که عسل حاصل از هر کدام از آن‌ها چه از نظر طعم و چه از نظر رنگ نهایی با یکدیگر متفاوت است.

منطقه برداشت: منطقه برداشت عسل نیز بر رنگ آن تاثیر می گذارد به عنوان مثال رنگ عسل کناری که از درختان کنار استان خوزستان برداشت می‌شود با رنگ عسل کناری که در شهرستان خنج در استان فارس برداشت می‌شود کاملا متفاوت است.

زمان نگهداری:  مدت زمان نگهداری عسل بر رنگ عسل تاثیر می گذارد است. چرا که عسل کنار در ابتدای برداشت معمولا رنگ روشنی دارد و هر چه زمان بیشتری از آن بگذرد رفته رفته تیره می‌شود. بسته به نوع درخت کنار ممکن است بعد از چند ماه کاملا سیاه رنگ شود و یا به صورت عقیقی شود.

عطر و طعم عسل کنار

یکی از ویژگی‌هایی که باعث شده عسل کنار در بین مردم به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس محبوب شود، عطر و طعم خاص و بی‌نظیر این عسل است. 

عسل کنار اگر به صورت خالص برداشت شود عطر و طعم شکوفه‌های کنار، به وضوح در آن حس می‌شود و اگر چه طعم و عطر سلیقه‌ای است، اما بیشتر افراد و به خصوص کودکان از این طعم خوششان می‌آید.

کف عسل کنار

کف عسل کنار نیز یکی دیگر از شاخصه‌های این عسل است که آن را از دیگر عسل‌ها متمایز کرده است. عسل کنار معمولا در اوایل برداشت با کف سفیدرنگی همراه است و رنگ روشنی دارد. بعد از گذشت یک یا دو هفته رنگ آن کرمی رنگ می‌شود. رفته رفته کف آن از بین می‌رود و رنگ آن تیره و عقیقی می‌شود و یک لایه بسیار نازک از کف بر روی آن باقی می‌ماند.

علت ایجاد کف بر روی عسل‌ها به خصوص عسل کنار، وجود ماده‌ موثره‌ای در شهد گیاهان به نام  است که در اوایل برداشت عسل تولید کف می‌کند. البته در برخی منابع دلایل دیگر مطرح شده است و لیکن به مرور زمان این کف ته نشین می‌شود. نکته‌ی مهم در مورد کف عسل کنار این است که وجود این کف در عسل، کاملا طبیعی است و نشان از بی کیفیت بودن عسل یا ترش شدگی آن نیست. 

همچنین وجود آن هم نشانی از با کیفیت بودن عسل کنار نیست چرا که این کف بعد از مدتی ناپدید می‌شود و ممکن است در شیشه‌ی عسلی که به دست شما می‌رسد کفی وجود نداشته باشد. البته توصیه می شود این بخش زودتر مصرف شود چرا اینکه در کل طعم و مزه عسل تاثیر می گذارد که ممکن است بعضی ذائقه ها آن را نپسندد.