با رعایت 10 عادت ساده روزانه میتوانید عمر طولانیتر و زندگی سالمتری داشته باشید. از تغذیه مناسب تا مدیریت استرس،...
مهاجرت موفق در زنبورداری | راهنمای کامل کوچ زنبورداری
راهنمای جامع مهاجرت زنبورداران
کوچ زنبورداری و مهاجرت زنبورستان یکی از الزامات زنبورداری مدرن است. جابجایی هوشمندانه شما را صاحب یک زنبورستان پرجمعیت و پرتولید خواهد کرد. مهاجرت یکی از روشهایی است که ما زنبورداران برای بهرهبرداری بیشتر از گیاهان شهد زا یا گرده خیز، برای تولید عسل با کیفیت و تقویت کلنیهای خود از آن استفاده میکنیم. برای کوچ، ما کندوهای خود را به صورت منظم و براساس فصل و شرایط اکولوژیک، به مناطق مختلف کوچ میدهیم. این کار باعث میشود که زنبورها دسترسی خوبی به منابع غذایی متنوع و فراوان داشته باشند و در نتیجه تولید عسل و ژل رویال، گردهافشانی و رشد جمعیت آنها افزایش یابد.
اما مهاجرت نیاز به برنامهریزی و مدیریت دقیق دارد. در غیر این صورت، ممکن است باعث بروز مشکلات و خطراتی برای سلامت و عملکرد زنبورها شود. به طوری که عدم رعایت اصول صحیح کوچ باعث ضرر و زیان اقتصادی ما میشود. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- تلف شدن یا دزدیده شدن کلنیها
- بروز بیماریها و آفات در کلنیها
- تحمل استرس ناشی از حمل و نقل،
- رقابت با زنبورهای دیگر یا حشرات خطرناک
- عدم سازگاری با شرایط جغرافیایی و آب و هوای منطقه جدید
- عدم دسترسی به منابع غذایی کافی یا مناسب
داستان کوچ زنبورستان، داستان مفصلی است. پس بیایید با هم مراحل را یک به یک مرور کنیم تا یک کوچ موفق داشته باشیم.
شکل 1- مشکلات برنامهریزی نادرست کوچ زنبورستان
قبل شروع کوچ باید به فکر بود تا در حین فعالیت مشکلی نداشته باشید.
روحیه مناسب برای کوچ
زنبورداری توام با مسائل و چالشهای متفاوت است. با توجه به دور شدن از محیط گرم خانواده باید سعی کنید مسائل منزل را رتق و فتق کنید تا با خیال راحت کوچ کنید. کوچ با ذهن نا آرام مشکلات زیادی را ایجاد میکند. علیرغم برنامهریزی خیلی خوب، روحیهی شما با روبرو شدن با مکان جدید و اقلیم جدید ممکن است برای شما چالشهایی را ایجاد کند. قبل از کوچ باید خوب استراحت کنید. هماهنگیهای مختلف را انجام دهید. اگر مثل از کرانه شمالی کشور به جنوب کوچ کرده باشید یا از غرب به شرق یا بالعکس رفتهاید، رسیدگی به امور خانواده و منزل سخت میشود. پس قبل از این مسافرت طولانی مسائل و مشکلات خانواده و منزل را حل کنید.
اقدامات قبل از مهاجرت یا قبل از کوچ
قبل از کوچ دادن کلنی زنبور عسل، برنامهریزی دقیق و آمادهسازی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. ابتدا باید مقصد جدید را با دقت بررسی کرده و از نظر منابع غذایی، آب، شرایط آب و هوایی و امنیت برای زنبورها مناسب بودن آن را تأیید کنید. بعد از اخذ مجوز کوچ، کندوها را به خوبی بررسی کرده و از سلامت زنبورها اطمینان حاصل کنید. کندوها باید تمیز و عاری از هرگونه بیماری باشند. همچنین، اطمینان حاصل کنید که کندوها به اندازه کافی غذا دارند. در نهایت، تمامی تجهیزات مورد نیاز و وسایل کوچ را آماده کنید. با انجام این اقدامات، کوچ دادن کلنی زنبور عسل با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود. اگر میخواهید در حین و بعد از کوچ به مشکلی بر نخورید مطالب بعد را چندبار مطالعه کنید. ما این موارد را تجربه کردهایم شما تجربه نکنید. چرا که برخی تجربیات هزینه و خاطرات خوبی برجای نگذاشتهاند.
بر اساس قوانین جاری کشور، شما باید اجازه کوچ مبدا و مقصد را داشته باشید. بر اساس قانون نظام جامع دامپروری، شما باید نامه کوچ را دریافت کنید تا در صورت بروز اختلاف، مجبور به کوچ اجباری نشوید. فرایند اخذ نامه معمولاً آسان است. شما به جهاد کشاورزی شهرستان مبدا مراجعه میکنید و نامهنگاری صورت میگیرد و شما پس از پیگیری و اخذ مجوز میتوانید کوچ بی دردسری داشته باشید. این مجوز را بگیرید تا سر کارتان به اداره کل منابع طبیعی، دادگاه و کلانتری باز نشود!
انتخاب منطقه مناسب
قبل از هر چیز، شما باید منطقه جغرافیایی را که قصد دارید به آن کوچ کنید، با دقت بررسی کنید. ما با توجه به اینکه فرض میکنیم شما ارزیابیهای خود را برای کوچ انجام داده و مقصد کوچ را انتخاب کردهاید به جزئیات آن نمیپردازیم و لیکن با این حال باید توجه داشت که منطقه جغرافیایی کوچ، دارای شروط مناسبی باشد که عبارتاند از:
- وجود گیاهان شهدزا یا منبع گرده: منطقه جغرافیایی کوچ، باید دارای گیاهان شهدزا یا منبع گرده باشد که بتواند نیاز زنبورها را به غذا تأمین کند. این گیاهان باید دارای شهد و گرده با کیفیت و کمیت مناسب باشند و در طول فصل، توزیع مناسبی داشته باشند. برخی از گیاهان شهد زا و منبع گرده در ایران عبارتند از: مرکبات، گون، آفتابگردان، نمدار رازیانه، آویشن، کلزا، شیرین بیان و … البته باید به شرایط خشکسالی و تغییرات اقلیمی هم توجه کنید. همه سالها شرایط صحرا مشابه نیست. با توجه به هزینههای بالای کوچ، قبل از کوچ با دوستان یا کارشناسان امور دام جهاد کشاورزی شهرستانهای مربوطه تماس بگیرید. معمولاً اگر سرحال باشند، راهنمایی خوبی دریافت میکنید.
- مناسب بودن شرایط آب و هوایی: منطقه جغرافیایی کوچ، باید دارای شرایط آب و هوایی مناسب برای زنبورها باشد. این شرایط شامل دمای هوا، رطوبت، باد، بارش و … میشود. باید توجه داشت که دمای هوا برای فعالیت زنبورها باید حدود 15 تا 35 درجه سانتیگراد باشد. رطوبت هوا نیز نباید خیلی زیاد یا خیلی کم باشد. باد نیز میتواند مانع از پرواز زنبورها شود. بارش نیز ممکن است به گل ها و شهدهای آنها آسیب بزند. در سالهای گذشته برخی از همکاران بدون در نظر گرفتن این مورد اقدام به کوچ نموده اند که با سرخوردگی به استان خود دوباره برگشتند. ارزیابی قبلی نویدبخش یک مهاجرت شیرین خواهد بود.
- امنیت منطقه: منطقه جغرافیایی کوچ، باید دارای امنیت کافی برای حفاظت از کلنیها باشد. این امنیت شامل جلوگیری از تلف شدن یا دزدیده شدن کلنیها، جلوگیری از حملات حشرات خطرناک مانند مورچه، سوسک، کرم و …، جلوگیری از رقابت با زنبورهای دیگر مانند زنبور قرمز یا زنبور عسل دیگر زنبورداران و … میشود. کوچ در برخی از استانها مخاطرات خاص امنیتی دارد. ضرورت دارد که امنیت منطقه را قبل از کوچ ارزیابی کنید. از بردن اشیاء قیمتی، موبایل گرانقیمت به چادرهای زنبورداری خودداری کنید! برخی از همکاران زنبوردار در برخی از استانهای جنوبی اشیاء قیمتی خود را توسط سارقان مسلح از دست دادهاند.
- فاصله مناسب: منطقه جغرافیایی کوچ، باید در فاصله مناسبی از محل قبلی قرار داشته باشد. فاصله مناسب به معنی فاصله کافی است که بتوان به صورت راحت و اقتصادی به آنجا رسید و همچنین فاصله کمی نباشد که باعث تلاقی زنبورها با کلنیهای قدیمی شود. اگر در فواصل طولانی مهاجرت می کنید باید هر چند ساعت دریچه پرواز را باز کنید تا تهویه صورت گیرد. هر چند برخی کندوها استاندارد امکان تهویه خوبی هم دارند، با این حال باید از خستگی، خشکی یا گرمای داخل کندو با تغییرات جغرافیایی حین سفر جلوگیری کرد.
پیشبینی امکانات لازم
منطقه جغرافیایی کوچ، باید دارای امکانات لازم برای نگهداری زنبورداری مانند آب، سایه، جاده و … باشد. این امکانات میتوانند به راحتی و سرعت به شما در حمل و نقل، نگهداری و تولید عسل کمک کنند. البته شما باید با خود حساب و کتاب کنید آیا مهاجرت به مناطق کم امکانات به صرفه است یا نه؟
بررسی وضعیت کندو
قبل از مهاجرت، شما باید سلامت کلنیهای خود را بررسی کنید. این بررسی شامل موارد زیر میشود:
- تعداد و وزن کلنی ها: زنبورداران باید تعداد و وزن کلنیهای خود را قبل از مهاجرت اندازه گیری کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تعیین کنند که چه تعداد کلنی را میتوانند به صورت امن حمل کنند و چه تعداد کلنی را باید در محل قبلی بگذارند. همچنین باعث میشود که بتوانند مقایسه کنند که چقدر عسل تولید کردهاند و چقدر عسل در کلنیها باقی مانده است. برای این منظور، میتوان از ترازوهای دقیق و الکترونیکی استفاده کرد.
- شمارش و بررسی زنبورها: زنبورداران باید شمارش و بررسی زنبورهای خود را قبل از مهاجرت انجام دهند. این کار باعث میشود که بتوانند تشخیص دهند که آیا زنبورها دچار بیماری یا آفت هستند یا خیر. همچنین باعث میشود که بتوانند سطح فعالیت، رشد جمعیت، تولید عسل و ژل رویال، گرده افشانی و … را سنجیده و بهبود بخشید. برای این منظور، میتوان از روش های مختلفی مانند شمارش زیر ذرهبین، شمارش در دهانه کلنی، شمارش با استفاده از دستگاههای الکترونیکی و … استفاده کرد. البته از روش تخمین جمعیت در هر قاب هم استفاده کنید.
- بررسی حضور و سلامت ملکه: زنبورداران باید حضور و سلامت ملکه خود را قبل از مهاجرت بررسی کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تضمین کنند که ملکه در حال تخمگذاری مناسب است و دچار بیماری یا آسیب نشده است. همچنین باعث میشود که بتوانند در صورت نیاز، ملکه را جایگزین یا تغذیه کرده یا حفاظت کرده یا نشان داده یا … کرد. برای این منظور، میتوان از روش های مختلفی مانند بررسی تخمها، بررسی لاروها، بررسی ملکه با چشم، بررسی ملکه با استفاده از دستگاه های الکترونیکی و … استفاده کرد.
- بررسی وضعیت غذایی کلنیها: زنبورداران باید وضعیت غذایی کلنیهای خود را قبل از مهاجرت بررسی کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تعیین کنند که چقدر غذا در کلنیها موجود است و چقدر غذا برای مهاجرت نیاز دارند. همچنین باعث میشود که بتوانند در صورت نیاز، غذای مناسب را به کلنیها تغذیه کنند. برای این منظور، میتوان از روش های مختلفی مانند بررسی وزن کلنیها، بررسی ذخیره عسل و گرده، بررسی فعالیت زنبورها در جمع آوری غذا و … استفاده کرد.
آمادهسازی تجهیزات و لوازم
برای شروع ، شما باید تجهیزات و لوازم خود را آماده کنید. این تجهیزات و لوازم شامل موارد زیر میشود:
- آمادهسازی کلنیها: زنبورداران باید کلنیهای خود را برای حمل و نقل آماده کنند. این آمادهسازی شامل موارد زیر میشود:
- بستن درپوش کلنی: زنبورداران باید درپوش کلنی را با استفاده از چوب، پلاستیک، فوم، پارچه و … ببندند تا جلوگیری از خروج یا ورود زنبورها شود. این کار باعث میشود که زنبورها در حین حمل و نقل دچار استرس نشوند و همچنین جلوگیری از تلاقی زنبورها با کلنیهای دیگر شود.
- قفل کردن قسمتهای جداشونده: زنبورداران باید قسمتهای جداشونده کلنی را با استفاده از چسب، سیم، پیچ و … قفل کنند تا جلوگیری از جابجایی یا فروپاشی کلنی شود. این کار باعث میشود که کلنی در حال حمل و نقل به صورت یکپارچه باقی بماند و همچنین جلوگیری از ریختن کندو به بیرون از کندو میشود. در مسافت طولانی برخی از همکاران از میخ برای بستن کندوها استفاده می کنند که البته به کندو آسیب وارد کرده و عمر آن را کم میکند.
- تهیه برچسبها و شمارهگذاری: زنبورداران باید برچسبهای مناسب را برای کلنیهای خود تهیه کنند و آنها را به صورت مشخص و قابل خواندن شمارهگذاری کنند. این کار باعث میشود که بتوانند کلنیهای خود را در حین حمل و نقل و در محل جدید به راحتی شناسایی و دستهبندی کنند. همچنین باعث میشود که بتوانند اطلاعات مربوط به کلنیها را در برچسبها ثبت کرده و به دیگران اطلاع دهند. برای این منظور، میتوان از برچسبهای پلاستیکی، چوبی، فلزی و ... استفاده کرد.

- آمادهسازی کندوها و پالتها: زنبورداران باید کندوها و پالتهای مناسب را برای قرار دادن کلنیهای خود آماده کنند. این کار باعث میشود که بتوانند کلنیهای خود را به صورت محکم و مطمئن در کندوها و پالتها قرار داده و از سقوط یا لغزش آنها جلوگیری کنند. همچنین باعث میشود که بتوانند فضای مناسب را بین کلنیها فراهم کرده و از تماس نزدیک آنها با یکدیگر یا با دیواره های جعبه یا پالت جلوگیری کنند. برای این منظور، میتوان از جعبهها و پالتهای چوبی، فلزی، پلاستیکی و ... استفاده کرد.
- استفاده از طناب، تسمه یا زنجیرهای مناسب: زنبورداران باید بند یا تسمه، طناب یا زنجیرهای مناسب را برای اتصال کندوها و پالتهای خود در حین حمل و نقل استفاده کنند. این کار باعث می شود که بتوانند کندوهای خود را به صورت قابل حمل و قابل تغییر در حین حمل و نقل نگه داری کرده و از لرزش یا صدمات ناشی از حمل و نقل جلوگیری کرده. به عنوان مثال، میتوانید از بندهای یا زنجیرهای فلزی یا پلاستیکی یا پارچهای استفاده کنید.
- آمادهسازی پارچهها و پوششها: زنبورداران باید پارچهها و پوششهای مناسب را برای پوشاندن کلنیهای خود آمادهسازی کنند. این کار باعث میشود که بتوانند کلنیهای خود را از نور شدید، گرما، سرما، باد، باران و ... محافظت کرده و در حال حمل و نقل به آسودگی نگه داری کنید. همچنین باعث میشود که بتوانی کلنیهای خود را در محل جدی به صورت مخفیانه نگه داری کرده و از توجه دیگران جلوگیری کنید. برای این منظور، میتوان از پارچهها و پوششهای سفید، سبز، قهوه ای، خاکستری و ... استفاده کرد.
- آمادهسازی آب و غذای لازم: زنبورداران باید آب و غذای لازم را برای تغذیه کلنیهای خود در حین حمل و نقل آمادهسازی کنند. این کار باعث میشود که بتوانند نیاز زنبورها را به آب و غذا در مسیر رفع کرده و از خشکی یا گرسنگی آنها جلوگیری کنند. همچنین باعث میشود که بتوانند زنبورها را برای شرایط جدید آماده کرده و از کاهش فعالیت یا تولید آنها جلوگیری کنند. برای این منظور، میتوان از آب خالص، شکراب، عسل، گرده، پروتیین و ... استفاده کرد. تامین آب خیال شما را برای باز کردن کندوها در طول مسیر راحت میکند.
آمادهسازی ابزار و لوازم جانبی
اگر تا اینجای مطالب آمدهاید، به احتمال زیاد شما همکار زنبوردار ما هستید. ما سعی کردهایم موارد را جزء به جزء و به صورت عملی بگوییم تا کوچ بی درد سری داشته باشید. ما باید ابزار و لوازم جانبی لازم را برای حمل و نقل و نگهداری کلنیهای خود آماده کنیم. این ابزار و لوازم جانبی شامل موارد زیر میشود:
- آمادهسازی وسایل حمل و نقل: زنبورداران باید وسایل حمل و نقل مناسب را برای حمل کلنیهای خود آمادهسازی کنند. این وسایل حمل و نقل میتوانند شامل ماشین، تریلر، کامیون، تراکتور و ... باشند. باید توجه داشت که وسایل حمل و نقل باید دارای فضای کافی، تهویه مناسب، سرعت منطقی، راننده ماهر و ... باشند.
- آمادهسازی ابزار زنبورداری: زنبورداران باید ابزار زنبورداری لازم را برای نگهداری و تولید عسل در محل جدید آمادهسازی کنند. این ابزار زنبورداری میتوانند شامل لباس زنبورداری، دودکش، چکش، چاقو، قفس ملکه، جداساز عسل، چرخ عسل گیر و ... باشند.
- آمادهسازی دارو و مواد شوینده: زنبورداران باید دارو و مواد شوینده لازم را برای پیشگیری و درمان بیماریها و آفات در کلنیهای خود آمادهسازی کنند. این دارو و مواد شوینده میتوانند شامل آنتیبیوتیک، آکسالیک اسید، فورمیک اسید، تیمول، اسید لاکتیک، اسید اسیتیک و … باشند.
اقدامات حین مهاجرت
در حین کوچ زنبور عسل، دقت و توجه به جزئیات بسیار مهم است. کندوها باید به صورت ایمن و محکم در وسیله نقلیه قرار بگیرند تا در طول مسیر دچار تکانهای شدید نشوند. ورودی کندوها باید مسدود شود تا زنبورها نتوانند از کندو خارج شوند. تامین تهویه مناسب داخل وسیله نقلیه برای جلوگیری از افزایش دما و خفگی زنبورها ضروری است. در طول مسیر، به طور مرتب وضعیت کندوها را بررسی کرده و در صورت نیاز توقف کنید تا زنبورها آب بنوشند. همچنین، از توقف در مکانهای شلوغ و پر رفت و آمد خودداری کنید. با رعایت این نکات، میتوانید کوچ زنبورهای خود را با موفقیت انجام دهید. برای کوچهای طولانی مدت این بخش خیلی مهم است. اگر کوچ درازی در پیش دارید، این بخش را با دقت بخوانید.
انتخاب زمان مناسب
بدون شک، شب بهترین زمان برای کوچ دادن کندو است. در تاریکی شب، زمانی که ملکه و سربازانش در آرامترین حالت خود به سر میبرند، بهترین فرصت برای جابجایی کلنی است. در این ساعات، زنبورها کمترین فعالیت را داشته و کمتر از کندو خارج میشوند. تاریکی شب نیز مانع از گم شدن آنها شده و به آنها این امکان را میدهد که بدون هیجان و استرس به خانه جدید خود نقل مکان کنند. کوچ دادن در شب، مانند برداشتن یک کودک در خواب است، آرام و بیصدا. اما یادتان باشد، قبل از سفر، حتماً وضعیت هوا را بررسی کنید تا از آرامش آسمان و نبود طوفان یا باران اطمینان حاصل کنید. چرا که زنبورها هم مثل ما انسانها، به آرامش و هوای صاف برای سفر نیاز دارند.
چون در این بخش عنوان مطالب زمان مناسب برای کوچ است، برخی موارد مهم در زمانبندی دقیق کوچ را بیشتر با هم مرور میکنیم.
- هماهنگ با فصل و گلدهی باشد: ما باید مهاجرت را در زمانی انجام دهیم که هماهنگ با فصل و گلدهی منطقه جغرافیایی کوچ باشد. این کار باعث میشود که بتوانیم بهرهبرداری بیشتری از گیاهان شهد زا و منبع گرده داشته باشیم و در نتیجه تولید عسل و ژل رویال، گرده افشانی و رشد جمعیت آنها را افزایش دهند.
- مطابق با شرایط آب و هوایی باشد: ما باید مهاجرت را در زمانی انجام دهیم که مطابق با شرایط آب و هوایی منطقه جغرافیایی کوچ باشد. این کار باعث میشود که بتوانند استرس ناشی از تغییرات دما، رطوبت، باد، بارش و … را برای زنبورها کاهش دهند و در نتیجه سلامت و عملکرد آنها را حفظ کنند.
- مناسب با فعالیت زنبورها باشد: زنبورداران باید مهاجرت را در زمانی انجام دهند که مناسب با فعالیت زنبورها باشد. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از خروج یا ورود زنبورها در حین حمل و نقل شود و در نتیجه جلوگیری از تلاقی زنبورها با کلنیهای دیگر شود. به علاوه، باعث میشود که بتوانی جلوگیری از خستگی یا خشکی زنبورها شود.
به طور کلی، بهتر است که مهاجرت را در ساعات شب انجام داد.
حمل و نقل مناسب
کوچ دادن کندوها، مثل مهاجرت یک قبیله کوچک است. برای اینکه این سفر به سلامت انجام شود، نیاز به برنامهریزی دقیق و حمل و نقل ایمن داریم. تصور کنید کندو، خانه کوچکی است که ملکه و کارگران در آن زندگی میکنند. هر تکان ناگهانی میتواند برای آنها استرسزا باشد. پس باید کندوها را محکم بست و در طول مسیر از آنها مراقبت کرد. مثل این است که یک نوزاد را در آغوش گرفته باشیم و با احتیاط حمل کنیم. با این کار، زنبورها زودتر به خانه جدیدشان عادت میکنند و به تولید عسل ادامه میدهند.
- امن و محکم باشد: زنبورداران باید حمل و نقل را به گونهای انجام دهند که امن و محکم باشد. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از سقوط یا لغزش یا تصادف یا سرقت یا تخریب کلنیها شود و در نتیجه حفاظت از سلامت و عملکرد زنبورها شود.
- سریع و کوتاه باشد: زنبورداران باید حمل و نقل را به گونهای انجام دهند که سریع و کوتاه باشد. این کار باعث میشود که بتوانند زمان حمل و نقل را کاهش دهند و در نتیجه استرس ناشی از حمل و نقل را برای زنبورها کاهش دهند و همچنین زودتر به منطقه جدید برسند و از منابع غذایی آن استفاده کنند.
- مطابق با شرایط جاده باشد: زنبورداران باید حمل و نقل را به گونهای انجام دهند که مطابق با شرایط جاده باشد. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از مشکلات ناشی از جاده های بد، پر ترافیک، پر چال و پس و … شود و در نتیجه جلوگیری از لرزش یا صدمات ناشی از حمل و نقل شود.

کنترل و نظارت منظم
ما به عنوان زنبوردار، در طول کوچ، مثل یک پزشک دقیق، حال کندوهایمان را چک میکنیم. هر توقف، فرصتی است تا بندهای کندوها را محکمتر کنیم، مطمئن شویم هیچ کندویی نشتی ندارد و زنبورها آرام هستند. با گوش دادن به صدای داخل کندو، میتوانیم بفهمیم که آیا همه چیز مرتب است یا نه. اگر صدایی غیرعادی شنیدیم یا زنبورها بیش از حد تحرک داشتند، میدانیم که باید بیشتر بررسی کنیم. ما همچنین به وضعیت خودرو نیز توجه داریم. ترمزها، لاستیکها و سیستم تعلیق باید در بهترین حالت باشند تا کندوها در طول مسیر ایمن بمانند. با این مراقبتهای دقیق، ما اطمینان حاصل میکنیم که ملکه و کلنی به سلامت به خانه جدیدشان میرسند.
اگر مایل به مطالعه بیشتر نکات کاربردی هستید لطفا به مطالعه ادامه دهید.
- کنترل دمای هوا: زنبورداران باید دمای هوا را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از گرم شدن یا سرد شدن زیاد هوا شود و زنبورداران باید تهویه هوا را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از انباشت گازهای سمی یا کمبود اکسیژن در هوا شود و در نتیجه جلوگیری از خستگی یا خشکی یا مرگ زنبورها شود. باید توجه داشت که تهویه هوا باید به صورت منظم و متعادل باشد.
- کنترل وضعیت کلنیها: زنبورداران باید وضعیت کلنیهای خود را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند مشکلات یا خطرات احتمالی را در حین حمل و نقل شناسایی و رفع کرده یا پیشگیری کنند. برخی از مواردی که باید کنترل شوند عبارتاند از:
- کنترل سلامت زنبورها: زنبورداران باید سلامت زنبورهای خود را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تشخیص دهند که آیا زنبورها دچار بیماری یا آفت هستند یا خیر. همچنین باعث میشود که بتوانند در صورت نیاز، دارو یا ماده شوینده مناسب را به زنبورها تزریق یا پاشش یا قرار دادن کرده و درمان یا پیشگیری کرده یا ... کرد.

- کنترل فعالیت زنبورها: زنبورداران باید فعالیت زنبورهای خود را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تشخیص دهید که آیا زنبورها در حال پرواز یا استراحت یا تولید عسل یا ... هستند. همچنین باعث میشود که بتوانید در صورت نیاز، آب یا غذا یا پارچه یا پوشش مناسب را به زنبورها تغذیه یا پوشانده یا ... کرده و فعالیت یا استرس یا تولید آنها را تغییر دهید.
- کنترل حضور و سلامت ملکه: زنبورداران باید حضور و سلامت ملکه خود را در حین حمل و نقل کنترل کنند. این کار باعث میشود که بتوانند تضمین کنند که ملکه در حال تخمگذاری مناسب است و دچار بیماری یا آسیب نشده است. همچین باعث میشود که بتوانید در صورت نیاز، ملکه را جایگزین یا تغذیه کرده یا حفاظت کرده یا نشان داده یا ... کرد. البته این بخش زمانی است که شما چند شبانه روز در راه هستید و مجبور هستید گاهی زنبورها را کمی استراحت دهید.
اقدامات بعد از مهاجرت و رسیدن به محل کوچ
پس از رسیدن به منطقه جدید، زنبورهایمان را در محلی امن و پر از گل و گیاه و ترجیحا نزدیک چشمهسار یا منابع اب مستقر میکنیم. کندوهایشان را طوری میچینیم که رو به خورشید باشد تا زودتر بیدار شوند و به دنبال شهد بروند. مراقبیم که فاصلهی کندوها مناسب باشد تا با هم تداخل نکنند. یکی دیگر از اقدامات مهم ما پس از رسیدن ارتباط با سایر همکاران است. ما باید با زنبورداران دیگر آشنا شویم تا از تجربیاتشان استفاده کنیم. پس از رسیدن به محل جدید استقرار زنبور باید اقدامات دیگری انجام دهیم که آنها را با هم مرور میکنیم.
انتخاب محل مناسب
ما باید محل مناسب را برای قرار دادن کندوهای خود در منطقه جدید انتخاب کنیم. این محل باید به گونهای باشد که:
- نزدیک به گیاهان شهدزا یا منبع گرده باشد: زنبورداران باید محل را به گونهای انتخاب کنند که نزدیک به گیاهان شهد زا و منبع گرده باشد. این کار باعث میشود که بتوانند بهرهبرداری بیشتری از گیاهان شهد زا و منبع گرده داشته باشند و در نتیجه تولید عسل و ژل رویال، گرده افشانی و رشد جمعیت آنها را افزایش دهند.
- مطابق با شرایط آب و هوایی باشد: زنبورداران باید محل را به گونهای انتخاب کنند که مطابق با شرایط آب و هوایی منطقه جغرافیایی جدید باشد. این کار باعث میشود که بتوانند استرس ناشی از تغییرات دما، رطوبت، باد، بارش و … را برای زنبورها کاهش دهند و در نتیجه سلامت و عملکرد آنها را حفظ کنند.
- امن باشد: با توجه بروز برخی مشکلات اقتصادی و اجتماعی، باید محل استقرار کندو را به گونهای انتخاب کنید که دزدان به راحتی نتوانند به آن جا دستبرد بزنند. گاهی استقرار در محل سیل گیر، خطایی بزرگ است که باعث آب گرفتگی یا همراه شدن کندو با سیل را مشاهده خواهیم کرد. به طور کلی مکان استقرار باید هم از هر جهت برای کندوها امن باشد.
- قرار دادن کلنیها در محل مناسب: زنبورداران باید کلنیهای خود را در محل مناسب در منطقه جدید قرار دهند. این قرار دادن باید به گونهای باشد که:
- جهت مناسب داشته باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که جهت مناسب داشته باشند. این جهت باید به گونهای باشد که:
- رو به خورشید باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که رو به خورشید باشند. این کار باعث میشود که بتوانند زودتر از خواب بیدار شده و فعالیت خود را شروع کنند و در نتیجه تولید عسل و ژل رویال، گرده افشانی و رشد جمعیت آنها را افزایش دهند.
- پشت به باد باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که پشت به باد باشند. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از ورود باد سرد یا گرم به داخل کلنی شود و در نتیجه جلوگیری از خستگی یا خشکی یا مرگ زنبورها شود.
- فاصله مناسب داشته باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که فاصله مناسب داشته باشند. این فاصله باید به گونهای باشد که:
- کافی باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که فاصله کافی بین آنها وجود داشته باشد. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از رقابت یا تلاقی زنبورها با کلنیهای دیگر شود و در نتیجه جلوگیری از کاهش تولید عسل و ژل رویال، گرده افشانی و رشد جمعیت آنها شود.
- کم نباشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که فاصله کم بین آنها وجود نداشته باشد. این کار باعث میشود که بتوانند جلوگیری از دور شدن زنبورها از کلنی خود شود و در نتیجه جلوگیری از خستگی یا خشکی یا مرگ زنبورها شود.
- مطابق با تعداد و اندازه کلنیها باشد: زنبورداران باید کلنیهای خود را به گونهای قرار دهند که فاصله مطابق با تعداد و اندازه کلنیهای خود باشد. این کار باعث میشود که بتوانند فضای مناسب را برای فعالیت و تولید زنبورهای خود فراهم کرده و در نتیجه سلامت و عملکرد آنها را حفظ کرده یا بهبود بخشید.
قرار دادن پارچهها و پوششها
وقتی که به مکان جدید رسیدید، برای جلوگیری از تابش شدید آفتاب، روی کندوها پوششی بگذارید. کلش، پارچه، سایبان مناسب می تواند از گرمای زیاد به خصوص در فصل تابستان یا سرمای زیاد ناشی از بارش برف جلوگیری کند. با توجه به اینکه در ایران روی کندوها را با حلب می پوشانند، پوشش تا حد زیادی می تواند گرما یا سرما زیاد را تعدیل کند. زنبورداران باید پارچهها و پوششهای خود را بر روی کلنیهای خود در منطقه جدید قرار دهند. این کار باعث میشود که بتوانند کلنیهای خود را از نور، گرما، سرما، باد، باران و … محافظت کرده و در حال نگهداری به آسودگی نگه دارند. همچنین باعث میشود که بتوانند کلنیهای خود را در محل جدید به صورت مخفیانه نگه دارند و از توجه دیگران جلوگیری کنند. برای این منظور، میتوان از پارچهها و پوششهای سفید، سبز، قهوه ای، خاکستری و … استفاده کرد. گاهی برخی از همکاران از شاخ و برگ و علف برای پوشش استفاده میکنند که خب مزایای و معایب خاص خودش را دارد.
تغذیه و تامین آب کلنیها
شما باید تغذیه و آب کلنیهای خود را در منطقه جدید کنترل کنید. این کار باعث میشود که نیاز زنبورهای شما را به آب و غذا در محل جدید رفع کرده و از خشکی یا گرسنگی آنها جلوگیری کنند. همچنین باعث میشود که بتوانند زنبورها را برای شرایط جدید آماده کرده و از کاهش فعالیت یا تولید آنها جلوگیری کنند. برای این منظور، میتوانید از آب خالص، شکراب، عسل، گرده، پروتیین و … استفاده کنید.
برقراری ارتباط با زنبورداران دیگر
ما باید با زنبورداران دیگر را در منطقه جدید ارتباط ایجاد کنیم. این کار باعث میشود که بتوانیم از تجربه و دانش زنبورداران دیگر بهرهمند شده و در نتیجه زنبورداری خود را بهبود بخشیم. شاید در منطقه حیوانات وحشی، دزدی، سیل، مخاطرات متعددی وجود داشته باشد. آشنایی با زنبوردار همسایه به ما این فرصت را می دهد که هر چه سریعتر از مخاطرات دوری کنیم. این ارتباط با زنبوردار بومی یا همسایه همچنین باعث میشود که بتوانیم همکاری یا تعامل یا رقابت سالم با آنان داشته باشیم. برای این منظور، میتوانید از روشهای مختلفی مانند تماس تلفنی، پیامک، ایمیل، شبکه های اجتماعی و … استفاده کنید.
مراقب محیط زیست باشیم
زنبورداران باید حفاظت از محیط زیست را در حین حمل و نقل رعایت کنند. این کار باعث می شود که بتوانند جلوگیری از آلودگی یا تخریب محیط زیست شود و در نتیجه جلوگیری از عوارض قانونی یا اخلاقی شود. به عنوان مثال، می توانید از روشهای زیر استفاده کنید:
جمع آوری زباله ها: زنبورداران باید زباله های خود را در حین حمل و نقل جمع آوری کرده و در محل مناسب دفع کنند. این کار باعث می شود که بتوانند جلوگیری از پراکنده شدن زباله ها در محیط زیست شود و در نتیجه جلوگیری از آلودگی یا تخریب محیط زیست شود.
کاهش صدای مزاحم: زنبورداران باید صدای مزاحم خود را در حین حمل و نقل کاهش دهند. این کار باعث می شود که بتوانند جلوگیری از تحریک یا تخریب کلنی های خود یا دیگران شود و در نتیجه جلوگیری از استرس یا تولید کمتر عسل شود.
عدم آسیب به درختان یا بوتهها: درختان و بوتهها در حکم برگ ادامه حیات زنبورداری ما هستند. همه ما در جنگل یا صحرا مراقب محیط زیست هستیم. در زمان کوچ اما بیشتر. چون ما مهمان هستیم و باید احترام میزبان یعنی جنگل و صحرا را داشته باشیم. ما دوستدار طبیعتیم و دوستدار گل و گیاه طبیعت. پس به چرخه زندگی ما احترام بگذاریم.
رعایت قوانین و مقررات
زنبورداران باید قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از محیط زیست را در حین حمل و نقل رعایت کنند. این قوانین و مقررات ممکن است شامل مجوز، گزارش، بازرسی، جریمه، تعهد و … باشند. این قوانین برای حمایت، حفاظت و پشتیبانی از ما نوشته شدهاند. به قوانین احترام بگذاریم تا همه امکان فعالیت سالم و رقابتی را داشته باشیم.

نتیجه گیری
مدیریت مهاجرت یکی از الزامات پرورش صنعتی و مدرن است. یکی از روشهایی که زنبورداران برای بهرهبرداری بیشتر از گیاهان شهد زا و منبع گرده، تولید عسل با کیفیت و تقویت کلنیهای خود از آن استفاده میکنند. اما این روش نیز نیاز به برنامهریزی و مدیریت دقیق دارد. در این پست ما، به برخی از اقدامات لازم قبل، حین و بعد از مهاجرت پرداختیم. این اقدامات شامل انتخاب منطقه و محل مناسب، بررسی سلامت و وضعیت کلنیها، آمادهسازی تجهیزات و لوازم، حمل و نقل مناسب، کنترل و نظارت منظم، تغذیه و تامین آب کلنیها و برقراری ارتباط با زنبورداران دیگر و حفط محیط زیست و احترام به قوانین میشود. این اقدامات میتوانند به ما زنبورداران کمک کنند تا مهاجرت را به صورت موفق و سالم انجام دهیم و در نتیجه فعالیت و تولید خود را بهبود بخشیم.
امیدواریم که شما هم کوچ خوبی را تجربه کنید.
همکار گرامی در کوچ خود موفق باشید!

ارسال دیدگاه
برای ارسال نظر وارد حساب کاربری شوید
پستهای مرتبط


آخرین نظرات