راهنمای جامع تولید ژل رویال: از پیوند لارو تا برداشت مکانیزه

مقدمه

در دنیای شگفت انگیز زنبور عسل، ماده ای گرانبها و مغذی به نام ژل رویال نهفته است. این اکسیر جوانی که به عنوان غذای ملکه شناخته می شود، خواص درمانی بی نظیری برای انسان دارد و می تواند درهای سلامتی و شادابی را به روی شما بگشاید. با وجود این که در بسیاری از نقاط دنیا، عسل تنها محصول زنبورداری است، ژل رویال گنج پنهانی است که می تواند ارزش زنبورداری شما را چندین برابر کند. متاسفانه، عدم آگاهی و اعتماد به نفس کافی، مانع از ورود بسیاری از زنبورداران به این عرصه سودآور و شگفت انگیز شده است. اما خبر خوب این است که با مطالعه این راهنمای جامع، شما قادر خواهید بود، گام به گام نحوه تولید ژل رویال را بیاموزید و رازهای این گنج پنهان را کشف کنید. با ما همراه شوید تا با تولید ژل رویال، زنبورداری خود را به سطحی فراتر از تولید عسل ارتقا دهید و از خواص بی نظیر این اکسیر جوانی بهره مند شوید.

 ژل رویال چیست؟

ژل رویال ماده‌ای است که توسط غدد زیر حلقی و ماندیبول زنبورهای عسل کارگر ترشح می شود. این ماده با رنگ زرد مایل به کرم، خامه‌ای و اسیدی است که بوی تند و طعم کمی ترش دارد. بر اساس وزن مرطوب، 60-70 درصد آب، 9-18 درصد پروتئین، 3-8 درصد چربی ، 6-18 درصد هیدروکربن، 0.8-3.0 درصد مواد معدنی و مقادیر کمی از پلی فنول‌ها و ویتامین‌ها تشکیل شده است. 

نقش حیاتی ژل رویال در تعیین نسل زنبور عسل است. لاروهایی که به مدت طولانی‌تری با مقادیر زیادی ژل رویال تغذیه می‌شوند، به ملکه‌های بزرگ، بارور و با عمر طولانی تبدیل می‌شوند، در حالی که لاروهایی که با این ماده کمتر تغذیه شوند، به کارگرهای کوچکتر، عقیم و با عمر کوتاه تبدیل می شوند.

خواص متعدد عملکردی ژل رویال از جمله فعالیت ضد باکتریایی، ضد التهابی، گشادکنندگی عروق و کاهش فشار خون، ضدعفونی کننده، آنتی اکسیدان، ضد کلسترول بالا و ضد تومور به اثبات رسیده است.

این ماده با ارزش به عنوان یک محصول زنبور عسل، در طب سنتی بشر گنجانده شده است و به طور گسترده به عنوان دارو، غذای سلامتی و لوازم آرایشی در بسیاری از کشورها، به ویژه در چین و ژاپن، تبلیغ و به صورت تجاری در دسترس است. مطالعات روی ژل رویال برای درک فیزیولوژی زنبور عسل و فعالیت بیولوژیکی آن در ارتقای سلامت انسان مهم است.

شکل 1-شاخون‌های پلاستیکی تولید ژل رویال

1- روش تولید ژل رویال با پیوند لارو مصنوعی

طی 60 سال توسعه مستمر، روش‌های تولید ژل رویال بر اساس "پیوند لارو مصنوعی" بهینه شده است. این روش شامل انتقال لاروها از سلول‌های کارگر به تعداد زیادی شاخون ملکه (مصنوعی) می‌باشد. در این بخش، ابزارهای لازم برای جمع‌آوری ژل رویال و مدیریت کلنی‌های مورد استفاده برای تولید ژل رویال شرح داده شده است. کلنی همان جمعیتی است که در کندو مستقر است.

شکل 2-سوزن پیوند عکس از Qizhong Pan

شکل 3- قاب استحصال ژل رویال - عکس از Qizhong Pan

شکل 4- قاشق برداشت ژل رویال- Qizhong Pan

1-1. ابزارهای مورد نیاز برای تولید ژل رویال

(1) تیرک پایه سلول ملکه: این تیرک از پلاستیک غیر بهداشتی ساخته شده و دارای تعداد زیادی پایه سلول ملکه است (شکل 1). یک تیرک پایه سلول ملکه معمولی دارای 2 ردیف است و مدل‌های دیگر می‌توانند تا 4 ردیف داشته باشند. 

(2) سوزن پیوند: این ابزار برای انتقال لاروهای کارگر از سلول‌های قاب به پایه‌های سلول ملکه استفاده می‌شود. سوزن پیوند از یک نوک نرم ساخته شده از شاخ گاو، یک لوله پلاستیکی و یک پیستون فنری تشکیل شده است (شکل 2). در مقایسه با سوزن‌های پیوند فلزی، استفاده از سوزن پیوند راحت‌تر بوده و باعث افزایش بقای لاروهای پیوند شده می‌شود.

(3) قاب تولید ژل رویال: تیرک‌های پایه سلول ملکه را می‌توان در یک قاب تولید ژل رویال ساخته شده از چوب نصب کرد. اندازه محیط قاب تولید ژل رویال همان اندازه قاب عسل است. یک قاب تولید ژل رویال از یک تیرک بلند (عرض: 13 میلی متر، ضخامت: 20 میلی متر)، 2 تیرک جانبی (عرض: 13 میلی متر، ضخامت: 10 میلی متر)، 5 صفحه داخلی متصل به تیرک‌های پایه سلول ملکه (عرض: 13 میلی متر، ضخامت: 5 میلی متر) و یک صفحه تحتانی ضخیم تر (عرض: 13 میلی متر، ضخامت: 10 میلی متر؛ شکل 3) تشکیل شده است.

(4) قاشق برداشت ژل رویال: این وسیله از یک تیغه برداشت ژل رویال و یک دسته تشکیل شده است (شکل 4). تیغه برداشت از یک ورق پلاستیکی یا لاستیکی انعطاف پذیر با استحکام بالا و به شکل یک بیلچه صاف ساخته شده است. عرض تیغه برداشت با عرض بخش طولی یک سلول ملکه برابر است. دسته این وسیله از پلاستیک سخت به طول تقریباً 100 میلی متر ساخته شده است.

(5) پنس و تمیز کننده موم سلول ملکه: از پنس استیل ضد زنگ (شکل 5 بالا) برای خارج کردن لارو از سلول ملکه استفاده می‌شود. تمیز کننده موم سلول ملکه دارای یک قطعه فلزی به شکل مشابه تیغه برداشت ژل رویال و یک دسته چرخشی است. این ابزار برای پاک کردن باقی مانده موم از دیواره داخلی سلول ملکه پس از جمع‌آوری ژل رویال کاربردی است (شکل 5، پایین).

شکل 5-شکل 5. پنس (بالا) و موم پاک کننده ملکه سلول (پایین).- عکس از Zhongyin Zhang.

شکل 6- چاقوی استیل ضد زنگ برش سلول ملکه- عکس از Fei Zhang

(6) چاقوی برش استیل ضد زنگ سلول ملکه (شکل 6): قبل از برداشت ژل رویال، از یک چاقوی برش استیل ضد زنگ سلول ملکه برای بریدن قسمت بیرون زده سلول ملکه که توسط زنبورهای کارگر بر روی فنجانک پلاستیکی ملکه ساخته شده است، استفاده می‌شود.

1-2- مدیریت کلنی‌های زنبور عسل برای تولید ژل رویال

(1) برای تولید ژل رویال، کلنی‌های قوی (کلنی‌های استاندارد یا کلنی‌هایی با یک طبق اضافی) انتخاب کنید.

(2) کندو را با استفاده از یک جداکننده ملکه به دو قسمت تقسیم کنید:

• محوطه تکثیر (با ملکه): شامل 1 ملکه و 4 تا 6 قاب، از جمله قاب‌های گرده، قاب‌های شفیره و قاب‌های خالی برای تخم‌گذاری.
• محوطه تولید (بدون ملکه): شامل بیش از 5 قاب با 1 تا 2 قاب گرده و چندین قاب بچه.

(3) قاب‌های بچه را در وسط قاب‌ها و قاب‌های گرده را در کنار آنها قرار دهید تا زنبورهای پرستار به راحتی از لاروها مراقبت کنند.

(4) قاب تولید ژل رویال را بین 2 قاب بچه یا بین یک قاب بچه و یک قاب گرده قرار دهید. از لاروهای جوان با سن مناسب استفاده کنید.

>توجه: برای تسهیل پیوند سریع لارو، می توان 2 ملکه را در یک کلنی با هم (با یک جداکننده در وسط برای جداسازی آنها) معرفی کرد. سپس هر ناحیه جداگانه شامل 3 تا 4 قاب، با یک قاب خالی نزدیک جداکننده برای تخم‌گذاری و قاب‌های گرده نزدیک دیواره کندو خواهد بود. همچنین می‌توان با الگوبرداری از مقاله زنبوردرمانی در مورد روش‌های مختلف (Human و همکاران، 2013) برای ایجاد کلنی‌های چند ملکه‌ای، کلنی با چندین ملکه ترتیب داد تا چندین ملکه بتوانند روی یک قاب تخم بگذارند. ترجیحاً، قاب خالی باید قهوه‌ای یا قهوه‌ای روشن باشد تا هم مطابق با ترجیح ملکه‌ها برای استفاده از قاب‌های قبلی باشد و هم برای بهبود دید لاروها مفید باشد.

1-3- روش تولید ژل رویال با پیوند لارو مصنوعی

روند تولید ژل رویال شامل پنج مرحله اصلی است: تمیز کردن سلول های ملکه، پیوند لارو، قرار دادن قاب های تولید ژل رویال، پیوند تکمیلی و برداشت.

1-3-1- تمیز کردن سلول‌های ملکه

(1) سلول‌های ملکه را با یک پاک کننده در آب گرم تمیز کنید تا هر گونه لایه چربی مانند موجود در دیواره داخلی سلول ملکه پلاستیکی جدید را از بین ببرید.

(2) تیرک تیرک سلول ملکه را خشک کنید.

(3) تیرک پایه سلول ملکه را در یک قاب تولید ژل رویال مونتاژ کنید.

(4) قاب مونتاژ شده را به مدت 12 تا 24 ساعت در کندو قرار دهید تا توسط زنبورهای عسل تمیز شود.

1-3-2- پیوند لارو

(1) قاب تولید ژل رویال را روی قاب زنبور قرار دهید.

(2) تیرک پایه سلول ملکه را بچرخانید تا دهانه سلول‌های ملکه رو به بالا قرار گیرد.

(3) نوک نرم (زبان) سوزن پیوند را در امتداد دیواره داخلی یک سلول کارگر وارد کنید تا زمانی که زیر بدن لارو بلغزد.

(4) لارو را به همراه ژل رویال بلند کنید.

(5) سوزن پیوند را تا جایی وارد کنید که زبان روی کف یک سلول ملکه قرار گیرد.

(6) به آرامی اهرم فنری سوزن را فشار دهید تا لارو و ژل رویال از زبان خارج شوند.

(7) بعد از اینکه تمام سلول‌های ملکه روی تیرک با لارو پر شد، دهانه آنها را به سمت پایین برگردانید.

(8) قاب را در یک کلنی تولید ژل رویال قرار دهید.

توجه: پیوند لارو مهمترین مرحله در فرآیند تولید ژل رویال است. این کار باید با ملایمت و سرعت انجام شود و برای جلوگیری از آسیب به لاروها، کل فرآیند باید در یک حرکت برداشتن و جاگذاری لارو انجام شود. در غیر این صورت، باید لارو را دور انداخت و لارو جدیدی را پیوند زد. بهترین سن لارو برای پیوند 12 تا 18 ساعت پس از بیرون آمدن از تخم است. لاروهای این سن دارای بدنی خمیده، شکلی شبیه بیلچه و آغشته به ژل رویال هستند.

1-3-3- قرار دادن قاب تولید ژل رویال

(1) به محض اینکه تمام سلول های ملکه با لارو پر شدند، قاب تولید ژل رویال را در اسرع وقت داخل یک کلنی تولید ژل رویال قرار دهید. به طور کلی، یک کلنی با 8 تا 10 قاب می تواند از 1 یا 2 قاب تولید ژل رویال پشتیبانی کند و یک کلنی با بیش از 10 قاب می تواند 2 یا 3 قاب تولید ژل رویال داشته باشد.

(2) 3 تا 5 ساعت پس از قرار دادن قاب تولید ژل رویال در کلنی تولید ژل رویال، کندو را باز کنید تا پذیرش سلول های ملکه را بررسی کنید. اگر لارو در یک سلول ملکه پذیرفته شده باشد، توسط زنبورهای پرستار احاطه می شود و در آن سلول ملکه، ژل رویال تازه ای توسط زنبورهای کارگر ترشح شده است. اگر در حین انتقال لارو آسیبی وارد شود یا زنبورها لارو را رد کنند، لاروها توسط زنبورهای کارگر خارج می شوند. در چنین مواردی، پیوند تکمیلی مورد نیاز است، به زیربخش 2.1.3.2 مراجعه کنید.

1-3-4- برداشت ژل رویال

1. 68 تا 72 ساعت پس از پیوند لارو، قاب تولید ژل رویال را از کندو خارج کنید.
2. قاب را به آرامی تکان دهید تا زنبورها از آن جدا شوند.
3. با یک برس، باقیمانده زنبورها را جدا کنید.
4. از تیغه برش یا چاقوی استیل ضد زنگ برای بریدن قسمت بیرون زده سلول ملکه استفاده نمایید.
5. با استفاده از پنس، لاروها را از سلول‌های ملکه خارج کنید.
6. با استفاده از میله برداشت ژل رویال، ژل رویال را از سلول‌های ملکه جمع‌آوری کنید.
7. ژل رویال را برای نگهداری به ظرف مخصوص ژل رویال منتقل کنید.
8. بلافاصله بطری را فریز کنید (به زیربخش 3.1.2 مراجعه کنید) یا به طور موقت آن را در فلاکس با یخ قرار دهید.

2- روش تولید ژل رویال بدون پیوند لارو

اخیراً روش جدیدی برای تولید ژل رویال بدون نیاز به پیوند لارو شرح داده شده است. روش متداول تولید ژل رویال که مبتنی بر پیوند لاروهای جوان است، زمان‌بر، نیازمند نیروی کار زیاد و محدود به در دسترس بودن لارو و قدرت بینایی تکنسین است. روش جدید بر پایه ابزاری است که پیوند را از بین می‌برد و به همین دلیل هم راحت و هم کارآمد است. این دستگاه‌ها از یک موم زنبوری پلاستیکی با سوراخ‌های منظم (شکل 7)، کف سلولی پلاستیکی نصب شده روی میله‌ای که می‌توان آن را برای پر کردن سوراخ‌ها در قاب (شکل 8) و همچنین در فنجانک‌های پلاستیکی یا شاخون ملکه بدون ته روی تیرک‌های تولید ژل رویال (شکل 9) قرار داد، تشکیل شده است.

شکل 7-  فونداسیون پلاستیکی کارگر با سوراخ های منظم. بالا: سمت جلو. پایین: سمت عقب. عکس از Qizhong Pan

شکل 8-. تیرک پایین سلول. بالا: سمت جلو. پایین: سمت عقب.

به تازگی، روش جدیدی برای تولید ژل رویال بدون نیاز به پیوند لارو ارائه شده است. روش مرسوم تولید ژل رویال که بر پایه پیوند لاروهای جوان است، زمان‌بر، نیازمند نیروی کار زیاد و محدود به در دسترس بودن لارو و قدرت بینایی تکنسین است. روش جدید بر پایه ابزاری است که پیوند را از بین می‌برد و در نتیجه هم راحت و هم کارآمد است. این ابزارها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند:

شکل 9-تیرک تولید ژل رویال. بالا: سمت جلو. پایین: سمت عقب- عکس از Qizhong Pan

شکل 10- ترکیب تیرک تولید ژل رویال و میله‌های کف سلولی- عکس از Qizhong Pan

شکل 11- قالب کارگر مونتاژ شده در یک قاب. این قالب با ترکیب یک صفحه پلاستیکی با سوراخ‌های منظم، میله‌های کف‌دار و یک قاب ساخته شده است. بالا: نمای جلو. پایین: نمای پشت. عکس از Qizhong Pan

>قالب پلاستیکی کارگر با سوراخ‌های منظم (شکل ۷): این قالب شبیه موم زنبور عسل است اما از جنس پلاستیک ساخته شده و دارای سوراخ‌های منظم می‌باشد. کف سلولی پلاستیکی روی یک میله (شکل ۸): این کف‌های سلولی از جنس پلاستیک بوده و روی یک میله سوار شده‌اند. این میله را می‌توان داخل سوراخ‌های قالب کارگر برای پر کردن آن‌ها قرار داد. 

>فنجانک‌های ملکه پلاستیکی بدون کف، روی تیرک‌های تولید ژل رویال (شکل ۹): این کاپ‌ها نیز از جنس پلاستیک ساخته شده و کف ندارند. این کاپ‌ها روی تیرک‌های نصب می‌شوند که برای تولید ژل رویال مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور خلاصه، قالب و میله‌های کف‌دار در کندو قرار داده می‌شوند تا زنبورهای کارگر بتوانند روی آن‌ها لانه بسازند. سپس ملکه‌ای را در یک قفس روی این لانه قرار می‌دهند تا تخم گذاری کند. چهار روز بعد، زمانی که تخم‌ها تفریخ شده و به لارو تبدیل شدند، میله‌های کف‌دار را خارج کرده و داخل دهانه کاپ‌های ملکه بدون ته روی تیرک‌ها قرار می‌دهند. تیرک‌های کامل شده سلول ملکه در کندو برای تولید ژل رویال گذاشته می‌شوند. 

شکل 12- صفحه پوششی برای تیرک تولید ژل رویال. بالا: نمای جلو. پایین: نمای پشت. عکس Qizhong Pan

شکل 13- قاب تولید ژل رویال با 4 تیرک- عکس از Qizhong Pan.

شکل ۱۰ ترکیب تیرک تولید ژل رویال با ابزارهای نگهدارنده لارو را نشان می‌دهد.

شکل ۱۱ قاب مونتاژ شده با قالب کارگر را نشان می‌دهد. این قالب از یک صفحه پلاستیکی با سوراخ‌های منظم، میله‌های کف‌دار و یک قاب تشکیل شده است. در پشت قالب کارگر، یک صفحه پوششی اضافه می‌شود (شکل ۱۱، پایین).

برای افزایش کارایی روش تولید ژل رویال بدون پیوند لارو، از یک صفحه پوششی برای تیرک‌های سلول ملکه مونتاژ شده استفاده می‌شود (شکل ۱۲). هنگامی که تیرک‌های بدون ته تولید ژل رویال با میله‌های کف‌دار ترکیب می‌شوند، ممکن است برخی شکاف‌های پنهان وجود داشته باشد. این صفحه پوششی مانع از ترشح موم توسط زنبورهای کارگر در این شکاف‌ها می‌شود.

شکل 14- تمیز کننده سلول ملکه برای تولید ژل رویال بدون پیوند لارو. عکس از Fei Zhang

 یک قاب تولید ژل رویال از چهار تیرک تولید ژل رویال، میله‌های کف‌دار و صفحه‌های پوششی تشکیل شده است (شکل ۱۳). شکل ۱۴ یک تمیز کننده سلول ملکه برای تولید ژل رویال بدون پیوند لارو را نشان می‌دهد. این روش شامل سه مرحله اصلی است:

• ساخت لانه توسط زنبورهای کارگر
• سازماندهی یک کلنی برای تخم گذاری
• تولید ژل رویال بدون پیوند لارو

ساخت لانه توسط زنبورهای کارگر

این مرحله شامل پنج کار اصلی است:

1.  انتخاب یک کلنی قوی: کلنی انتخاب شده باید قوی بوده و دارای ذخایر کافی از عسل و گرده باشد.
2. کاهش تعداد قاب ها: برای اینکه زنبورهای کارگر احساس تراکم جمعیت کنند، تعداد قاب های داخل کندو را به 4-5 عدد کاهش دهید.
3.  جوشاندن قاب های قدیمی: قاب های قدیمی را داخل آب بجوشانید.
4. جمع آوری آب جوشانده: آب حاصل از جوشاندن قاب های قدیمی را جمع آوری کنید.
5. خیساندن قالب و کف سلولی: قالب کارگر پلاستیکی با سوراخ‌های منظم و میله‌های کف‌دار را به مدت 24 ساعت در آب جوشانده حاصل از مرحله قبل بخوابانید.
6. خشک و مونتاژ کردن: اجازه دهید قطعات خشک شوند و سپس قالب کارگر و میله‌های کف سلولی را با هم مونتاژ کنید.
7.  آغشته کردن با موم یک لایه نازک از موم زنبور عسل روی قالب مونتاژ شده بمالید.

دو روش برای پوشاندن قالب مونتاژ شده با موم زنبور عسل وجود دارد:

1. روش اول: با استفاده از یک برس پهن، لایه نازکی از موم زنبور عسل ذوب شده را روی قسمت جلوی قالب بمالید.
2. روش دوم: ابتدا موم زنبور عسل را با مقدار مناسب آب در یک ظرف آهنی بزرگ بجوشانید تا به غلظت مناسب (نه خیلی غلیظ) برسد. سپس یک طرف از قالب خالی را با دست نگه دارید و نیمی از آن را داخل موم ذوب شده فرو ببرید و بلافاصله بیرون بکشید و به سرعت تکان دهید. همین کار را برای نیمه دیگر قالب تکرار کنید. در طول فرآیند آسترکشی با موم، مطمئن شوید که موم در حالت مایع است. این مراحل به منظور پذیرش بهتر قالب پلاستیکی توسط زنبورها و لانه سازی آن‌ها انجام می‌شود.

8.  نصب قالب مونتاژ شده: قالب مونتاژ شده را روی یک قاب نصب کنید.
9.  قرار دادن قاب در کندو: قاب را در یک کلنی قرار دهید تا زنبورها بتوانند لانه را بسازند.

توجه: اگر این روش در طول جریان شهد قوی انجام نشد، هر شب به کلنی غذا دهید تا ساخت لانه را تقویت کند.

10.  خارج کردن لانه: بلافاصله پس از ساخت لانه را بیرون بیاورید تا زنبورهای کارگر از استفاده از آن برای ذخیره سازی جلوگیری کنند.
11.  خارج کردن عسل: اگر زنبورها فرصت داشتند که گرده و عسل را در لانه ذخیره کنند، لانه را در سانتریفیوژ قرار دهید تا عسل خارج شود.
12.  خارج کردن گرده: گرده‌ها را با ابزاری با اندازه مناسب از سلول ها خارج کنید.

به دست آوردن لارو

1.  ایجاد یک کلنی پرورش دهنده لارو با چندین ملکه: به مقاله زنبوردرمانی در مورد روش‌های متفرقه مراجعه کنید. چنین کلنی‌هایی در دسترس بودن تعداد زیادی از لاروهای هم سن را برای تولید ژل رویال تضمین می‌کنند.

>روش جایگزین: به طور جایگزین، می‌توانید از یک کلنی با یک ملکه جدید استفاده کنید. این رویکرد باید نرخ بالای تخمگذاری را تضمین کند.

2.  تقسیم کلنی به دو بخش: کلنی را به یک منطقه تخم گذاری و یک منطقه تفریخ لارو تقسیم کنید. برای این کار می‌توانید از یک جداکننده ملکه استفاده کنید که 2/3 تا 3/4 آن با یک تخته چوبی یا پلاستیکی نازک پوشانده شده باشد. این کار تعداد زنبورهای کارگری که می‌توانند از جدا کننده عبور کنند، کاهش می‌دهد و در نتیجه ذخیره شهد یا گرده در لانه در ناحیه تخم گذاری را به حداقل می‌رساند.
3.  بستن درب ورودی: درب ورودی منطقه تخم گذاری را ببندید، در حالی که درب ورودی منطقه تفریخ لارو باز است.
4.  قرار دادن شان در منطقه تخم گذاری: یک شان دو طرفه یا یک طرفه که از یک قالب پلاستیکی مونتاژ شده ساخته شده است، در منطقه تخم گذاری قرار دهید تا به ملکه جدید یا چندین ملکه برای تخم گذاری در این شان فرصت بدهید.

تولید ژل رویال

هنگامی که چهار شان دو طرفه یا یک طرفه ساخته شده از قالب های پلاستیکی مونتاژ شده آماده شد، کلنی ها را می توان برای تولید ژل رویال سازماندهی کرد. این فرآیند شامل پنج مرحله است: تمیز کردن سلول های ملکه، تخم گذاری، برداشتن لاروها، قرار دادن قاب ها و برداشت ژل رویال.

تمیز کردن سلول های ملکه

1.  جوشاندن قاب‌های قدیمی در آب.
2.  جمع‌آوری آب جوشانده.
3. خیساندن تیرک‌های تولید ژل رویال و میله های کف سلولی برای تولید ژل رویال به مدت 24 ساعت.
4. اجازه دادن قطعات برای خشک شدن.
5.  مونتاژ قطعات به یک قاب تولید ژل رویال.
6.  قرار دادن قاب مونتاژ شده در کلنی تولید ژل رویال به مدت یک روز برای تمیز کردن آن توسط زنبورهای کارگر.

 تخم گذاری

1.  چهار قاب تمیز ساخته شده از قالب های کارگر مونتاژ شده را روی تیرهایشان با اعداد ۱، ۲، ۳ و ۴ علامت گذاری کنید.
2.  قبل از تخم گذاری، به مدت ۵ تا ۶ ساعت اجازه دهید زنبورهای یک کلنی، قاب شماره ۱ را برای تمیز کردن آماده کنند.
3.  قاب شماره ۱ را در یک کلنی تخم گذار سازماندهی شده (با چندین ملکه یا یک ملکه جدید که در حال تخم گذاری است) قرار دهید.
4. به مدت ۲۴ ساعت به ملکه ها اجازه دهید تا در این قاب تخم بگذارند.
5.  قاب را بیرون بیاورید، ملکه ها را تکانده و قاب را در منطقه تفریخ لارو قرار دهید.
6.  به طور همزمان، قاب شماره ۲ را به مدت ۲۴ ساعت در یک کلنی تخم گذار سازماندهی شده قرار دهید و مرحله بعدی (مرحله ۵) را برای قاب شماره ۱ تکرار کنید.
7.  همین مراحل برای قاب های شماره ۳ و ۴ تکرار می شود.
8.  هنگامی که قاب شماره ۴ برای تفریخ در منطقه تفریخ قرار گرفت، قاب شماره ۱ را بیرون بیاورید. در این زمان، تخم های روی میله های کف سلولی قاب شماره ۱ به لاروهای ۱ روزه تبدیل شده اند (شکل ۱۵).
9.  میله های کف سلولی پر از لارو را از قاب شماره ۱ برای تولید ژل رویال جدا کنید.
10.  قاب شماره ۱ را بدون میله های کف سلولی به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در آب تمیز خیس کنید.
11. با استفاده از دستگاه جداکننده عسل (سانترفیوژ عسل)، آب، لارو و تخم ها را از قاب شماره ۱ جدا کنید.
12.  این قاب را دوباره با میله های کف سلولی جدید مونتاژ کنید.
13. قاب مونتاژ شده را به مدت ۵ تا ۶ ساعت برای تمیز کردن در یک کلنی قرار دهید.
14.  آن را در یک کلنی تولید ژل رویال قرار دهید تا به ملکه ها اجازه دهد دوباره تخم گذاری کنند.

شکل 15-شکل ۱۵. تخم ها و لاروها روی میله های کف سلولی بالا: تخم ها پایین: لاروها – عکس Zhijiang Zeng

شکل 16- قاب برداشت ژل رویال پوشیده شده با زنبور عسل عکس از Qizhong Pan

 برداشتن لاروها

1.  اجازه دهید قاب حاوی لارو به مدت ۳ روز در بخش تفریخ باقی بماند تا لاروها از تخم بیرون بیایند.
2.  میله های کف سلولی پر از لارو را بیرون بکشید.
3.  برای تولید ژل رویال، میله های کف سلولی را درون یک قاب تولید ژل رویال قرار دهید.
4.  بیرون کشیدن میله های کف سلولی باید با ملایمت، سرعت و شدت یکنواخت انجام شود. علاوه بر این، هیچ شکافی بین میله های کف سلولی و تیرک‌های تولید ژل رویال نباید وجود داشته باشد تا از کاهش میزان پذیرش سلول های ملکه جلوگیری شود.
5.  تیرک‌های مونتاژ شده تولید ژل رویال را با صفحات پوششی بپوشانید.
6.  به موقع برای ادامه تخم گذاری ملکه ها، میله های کف سلولی خالی جدید را درون قاب های دارای سوراخ قرار دهید.

قرار دادن قاب‌ها

(۱) در کلنی های تولید ژل رویال، یک قاب تولید ژل رویال را بین یک قاب حاوی لارو و یک قاب حاوی گرده قرار دهید. به طور کلی، یک کلنی با ۸ تا ۱۱ قاب می تواند ۱ قاب تولید ژل رویال را نگه دارد. با این حال، هنگامی که منابع شهد و گرده فراوان وجود داشته باشد، می توان ۲ قاب تولید ژل رویال را در یک کلنی با بیش از ۱۲ قاب قرار داد.

برداشت ژل رویال

1.  پس از گذشت ۶۸ تا ۷۲ ساعت از قرار دادن قاب، قاب تولید ژل رویال را از کلنی تولید ژل رویال خارج کنید (شکل ۱۶).
2.  زنبورهای باقیمانده روی قاب را به آرامی تکانده و قاب را با برس زنبور تمیز کنید.
3.  قسمت بیرون زده (موم) سلول های ملکه را ببرید (به زیربخش ۲.۲.۴.۱ مراجعه کنید).
4.  میله های کف سلولی را بیرون بکشید.
5.  هنگام برداشت ژل رویال از تیرک تولید ژل رویال، سلول های ملکه بدون کف را با یک تمیز کننده سلول ملکه (شکل ۱۴) تمیز کنید. هنگامی که سلول های ملکه بدون کف در تیرک تولید ژل رویال تمیز شدند، این تیرک را می توان دوباره با میله های کف سلولی مونتاژ کرد و چرخه جدیدی از تولید ژل رویال دوباره آغاز می شود.

 برداشت ژل رویال با دستگاه

سه مرحله از تولید ژل رویال بدون پیوند، مکانیزه شده است: بریدن قسمت بیرون زده سلول ملکه، خارج کردن لارو و برداشت ژل رویال. دو ابزار ضروری برای این کار، دستگاه برش موم و دمنده برای برداشت ژل رویال هستند. این فرآیند شامل پنج مرحله است: بریدن قسمت بیرون زده سلول های ملکه، دمیدن ژل رویال، فیلتر کردن ژل رویال، جمع آوری ژل رویال و تمیز کردن.

بریدن قسمت بیرون زده سلول های ملکه

1. در موقعیت شروع، کاتر را به سمت چپ فشار دهید (شکل ۱۷).
2. سینی جمع آوری ژل رویال را در امتداد خط راهنمای افقی به سمت راست بیرون بکشید (شکل ۱۷). برای سهولت در بریدن قسمت بیرون زده سلول ملکه، از یک تکه پارچه گرم و مرطوب برای پاک کردن کاتر استفاده می شود.
3. قاب‌های تولید ژل رویال را از کلنی خارج کنید.
4. زنبورهای کارگر را با برس کنار بزنید.
5.  میله‌های کف سلولی را بیرون بکشید. ژل رویال در داخل کاسه سلول ملکه باقی می‌ماند.

شکل 17-. دستگاه برش موم برای تولید ژل رویال.- عکس از Qizhong Pan

شکل 18-عملیات بریدن قسمت بیرون زده سلول های ملکه. عکس از Qizhong Pan

6.  تیرک‌های تولید ژل رویال را از قاب ها در یک سکوی کار (شکل ۱۸) گوه بزنید. دهانه‌های کاسه تیرک‌های تولید ژل رویال و ژل رویال به سمت پایین هدایت می‌شوند. این سکو می تواند ۷ تیرک تولید ژل رویال را در خود جای دهد.
7.  سکو را در دستگاه برش موم قرار دهید. یک سینی جمع آوری موم در زیر آن قرار دهید.
8.  طبق شکل ۱۸، دو دسته کاتر را نگه داشته و از موقعیت شروع به عقب بکشید. تیغه برش در زیر تیرک‌های تولید ژل رویال قرار دارد.
9.  کاتر را به جلو بلغزانید تا قسمت بیرون زده سلول های ملکه بریده شود.
10.  کاتر را به موقعیت شروع برگردانید. یک حرکت رفت و برگشتی این برش‌دهنده‌ها می‌تواند برش موم چندین تیرک تولید ژل رویال را کامل کند. موم جدا شده به طور خودکار داخل سینی جمع آوری موم می‌ریزد.

 دمیدن ژل رویال

1.  سینی جمع‌آوری ژل رویال را زیر میله های سلول ملکه فشار دهید. توجه: بالای سینی جمع آوری ژل رویال یک صفحه فیلتر ژل رویال وجود دارد (شکل ۱۹).
2. یک کمپرسور هوای بدون روغن را روشن کنید.
3.  تفنگ اسپری را به سمت دهانه های بدون کف تیرک‌های تولید ژل رویال با زاویه ۴۵ درجه بگیرید (شکل ۱۹).

شکل 19-عملکرد دمیدن ژل رویال به سینی در پایین. عکس از Qizhong Pan

 شکل 20- 

4.  کلید اهرمی را فشار دهید و با جریان هوای ضعیف (۳-۴ کیلو پاسکال) لاروها را از سلول های ملکه به سمت صفحه فیلتر بدمید.
5.  تفنگ را به طور مداوم ۲-۳ بار به جلو و عقب حرکت دهید و با جریان هوای قویتر (۷-۸ کیلو پاسکال) به دهانه های بدون کف تیرک‌های تولید ژل رویال بدمید تا ژل رویالی که به دیواره سلول ملکه چسبیده است، به سمت صفحه فیلتر هدایت شود. در این مرحله، بیشتر ژل رویال از طریق صفحه فیلتر به سینی جمع آوری شده و لاروها روی صفحه باقی می مانند.

 فیلتر کردن ژل رویال

1.  با استفاده از جریان هوای ضعیف، باقیمانده ژل رویال موجود روی فیلتر را به داخل سینی جمع آوری ژل رویال هدایت کنید (شکل ۲۰).
2.  لاروها را از روی فیلتر دور بریزید.
3.  به دور بعدی جمع آوری ژل رویال بپردازید.

جمع‌آوری ژل رویال

1.  هنگامی که مقدار مورد نیاز ژل رویال جمع آوری شد، آن را از سینی جمع آوری بردارید.
2.  بر اساس نیاز، آن را فریز یا فرآوری کنید (به زیربخش ۳.۲ مراجعه کنید).

 تمیزکاری

تمامی اجزاء دستگاه جمع آوری ژل رویال و کمپرسور هوا را طبق دفترچه راهنما تمیز کنید. مزایا و معایب دو روش تولید ژل رویال در جدول ۱ آمده است.

تیم تحقیق و توسعه هانی هاب از شما زنبورداران با تجربه و همچنین اساتید زنبورداری دعوت می کند برای غنی شدن این متن نظرات و پیشنهادات ارزنده خود را برای ما بنویسید و با نام شما در متن اصلاح شده خواهد آمد.